برای پی بردن به حاشیههای حریم تئاترشهر کافی است سری به سابقه موتور جستوجوی گوگل بزنید. خواهید دید اجرای این طرح از چندین سال پیش محل گمانهزنی زیادی بوده و صحبتهای زیادی برای انجامش صورت گرفته، ولی تا به امروز ارادهای توانِ انجامش را نداشته است.
سرانجام محمدمهدی اسماعیلی، کسی بود که اجرای حریم تئاترشهر را عملیاتی کرد تا یکی از مهمترین پروژههای فرهنگی پایتخت به سرانجام برسد. اما پس از مشخص شدن نحوه چیدمان حصارها در اطراف تئاترشهر، عدهای به مخالفت با این طرح پرداختند و در فضای مجازی لب به انتقاد گشودند.
بیشتر دلیل مخالفت منتقدان بر این بود که کشیدن حریم و حصار اطراف تئاترشهر، آن را از مجموعه شهری جدا میکند و این جداسازی به سود شهر و شهروندان نخواهد بود. پس از بالا گرفتن انتقادات در فضای مجازی، هنرمندان فعال در عرصه تئاتر به دفاع از این طرح پرداختند و گفتند وضعیت فعلی اطراف تئاترشهر به گونهای است که حتما به حریم نیاز دارد.
محیط پیرامون تئاترشهر ناایمن است
برای بررسی بهتر و دقیقتر این موضوع پای صحبت چند تن از اهالی تئاتر نشستیم به صورت دقیقتر موضوع حریم تئاترشهر را کالبدشکافی کنیم. امیرحسین شفیعی از کارگردانان تئاتر کشور درباره اجرای حریم تئاترشهر به «جوان آنلاین» چنین میگوید: «فضای پیرامونی تئاترشهر برای مجموعهای فرهنگی که چشم و چراغ پایتخت است به هیچ عنوان زیبا و زیبنده نیست و حال روحی آدم را بد میکند. خودم به همین خاطر احساس خوبی برای دیدن نمایش در تئاترشهر ندارم.»
شفیعی در ادامه بیان میکند: «وقتی در پیرامون تئاترشهر حرکت میکنم بیشتر از هرچیزی ناهنجاری میبینیم و گعدههای که تشکیل شده و متاسفانه مواردی مثل استعمال مواد مخدر و روشن کردن آتش در آن دیده میشود، شرایط را به گونهای رقم زده که برای تماشای تئاتر مناسب نیست. محیط پیرامون تئاترشهر ناایمن است و آدمهای هنجارشکنی در آنجا استقرار پیدا کردهاند که محیط را ناامن میکنند.»
امیرحسین شفیعی
این کارگردان تئاتر ادامه میدهد: «طرح حریم تئاترشهر راهکاری است که مدیران فرهنگی به آن رسیدهاند و من معماریاش را هم دیدهام که معماری بدی نیست. خیلی خوب است چنین طرحی ایجاد شود تا اصلا به اجرا نرسد. خودم چند سال پیش در فضای بیرونی تئاتر شهر، نمایش خیابانی اجرا کردهام و میدانم که امروز دیگر امکان اجرای چنین نمایشی را ندارم. بدتر از همه خیلی از افراد در اطراف تئاترشهر، آنجا را ملک شخصی خودشان میدانند که در آنجا هر کاری بخواهند میتوانند انجام دهند. تمام این مسائل هنرمند و تماشاگر را اذیت میکند و انرژی مثبتی به آدم نمیدهد. امیدوارم با مشارکت هنرمندان اتفاق خوبی بیفتد و به سود تئاتر و زندگی شهری شهروندان تمام شود.»
تئاترشهر پاتوقی هنری نشد
پیام لاریان، یکی دیگر از کارگردان تئاتر، در گفتگو با «جوان آنلاین» در مورد ایجاد حریم برای تئاتر شهر میگوید: «محیط اطراف تئاتر شهر خیلی بد هست و فضا به گونهای است که دلم نمیخواهد در آنجا نمایش ببینیم و اثری را اجرا کنم. آدمهایی که آنجا نشستهاند و حضور دارند، هیچ نسبتی با هنر و تئاتر ندارند و فضا را بد کردهاند.»
لاریان در ادامه توضیح میدهد: «شما اگر موزه سینما را در نظر بگیرید، میبینید که محیطش حیاطی امن با کافه دارد که در آنجا امنیت برقرار است و داخل حیاطش خیالتان از بابت هر چیزی راحت است، ولی در تئاترشهر چنین چیزی را احساس نمیکنیم.»
پیام لاریان
کارگردان نمایش «پرسههای موازی» با بیان اینکه موافق ایجاد حریم برای تئاتر شهر است، بیان میکند: «خیلی خوب است این حریم هویتی متناسب با هنر و تئاترشهر داشته باشد و طراحانش بتوانند ویژگیهای خاصی به آن بدهند. برای اجرای نمایش خیابانی فضای مناسبی در نظر گرفته شود و اگر همه چیز به درستی سنجیده شود، ایده خوبی خواهد شد.»
لاریان در انتهای صحبتهایش به نکته مهمی هم اشاره میکند: «نباید تمام مسائل را با ایجاد نرده و دیوار حل کرد بلکه باید کارهای فرهنگی و اجتماعی جهت فرهنگسازی هم انجام شود. متاسفانه شهرداری و دیگر نهادهای فرهنگی نتوانستند در زمینه فرهنگسازی در این منطقه خوب عمل کنند تا معضلات زیادی در این منطقه به وجود بیاید. شما فضای تئاترشهر را با خانه هنرمندان که فاصله زیادی از هم ندارند مقایسه کنید، میبینید که محیط خانه هنرمندان به خوبی اداره میشود و به پاتوق خوبی برای هنرمندان تبدیل شده، ولی تئاترشهر نتوانسته به یک پاتوق هنری و فرهنگی بدل شود.»
ایستگاهِ متروی پر دردسر
زمانی که صحبتهای لاریان به اینجا میرسد، یاد گلایههای برخی هنرمندان از زدن ایستگاه مترو در حریم تئاترشهر میافتیم. تعدادی از هنرمندان نسبت به ایجاد ایستگاه مترو در حریم تئاترشهر، گلایههای زیادی داشتند و شلوغی و نابسمانی محیط را با بودن ایستگاه مترو مرتبط میدانستند.
آنها میگویند زمانی که قرار بود ایستگاه مترو به نزدیکی تئاترشهر برسد از شهرداری و مسئولان مترو میخواهند تا این ایستگاه را در حریم تئاتر شهر نسازند و این ایستگاه در ضلع دیگر پارک «دانشجو» ساخته شود ولی این اتفاق نیفتاد تا معضلات محیط پیرامون تئاترشهر از همان زمان دوچندان شود.
در حال حاضر که کار به اینجا رسیده باید فکر اساسی برای این موضوع کرد و ایجاد حریم بهترین راهحل به نظر میرسد. شاید اجرای طرح حریم برای تئاتر شهر مخالفانی داشته باشد، ولی بهترین ایدهای است که فعلا میتوان برای این منطقه انجام داد.
محمدجواد طاهری، مدیر مجموعه تئاترشهر نیز تا حدود زیادی خیال شهروندان را از بابت حفظ هویت بصری و آسیب نرسیدن به ساختمان تئاترشهر راحت کرده است. طاهری در تازهترین گفتوگویش با خبرگزاری صداوسیما، در این باره چنین گفته است: «در جریان فرآیند طرح تعیین حریم تئاترشهر، شاهد تعامل سازنده، مثبت و طولانی کارشناسان میراث فرهنگی با مجموعه تئاتر شهر بودیم، به طور قطع اجرای طرح تعیین حریم مجموعه تئاترشهر به نحوی پیش خواهد رفت که مانع بصری برای این عمارت ایجاد نشود.»
نویسنده: احمد محمدتبریزی