اولین قسمت برنامه «سینمادو» با اجرای محمد خزاعی و نقد و بررسی فیلم سینمایی «نفس» و«شیار 143» شب گذشته پنجشنبه 11 آذرماه از شبکه دوم سیما پخش شد.
به گزارش هفت هنر، این برنامه همانند سایر برنامه های سینمایی تلویزیون با حضور چند مهمان و صحبت درباره یک فیلم به روی آنتن رفت. برنامه‌های سینمایی صدا و سیما چند سالی است درگیر کلیشه‌هایی خاص شده اند. دعوت از چند مهمان و منتقد و صحبت درباره فیلم‌ها نهایت کاری است که این برنامه‌ها انجام می‌دهند. کاری که «سینما دو» هم انجام داد و بدون هیچ خلاقیت خاصی از همان کلیشه‌ها پیروی کرد.
این برنامه گفت‌وگو محور در بخش پخش آیتم‌ها هم خیلی ضعیف عمل کرد و با پخش گزارش‌هایی از مردم روال چند سال پیش «هفت» را ادامه داد. به نظر نمی‌رسد این برنامه با این ترکیب و نحوه پخش بتواند موفقیت خاصی را تجربه کند. راهی که این برنامه می‌خواهد برود و دیگر برنامه‌ها سال‌ها پیش رفته‌اند و هیچ حرف تازه و خلاقانه‌ای نمی‌زند. در ادامه نگاهی به موضوع اولین قسمت این برنامه می‌اندازیم.
نسبت به مدرنیته واکنش دارم
نرگس آبیار در اولین قسمت برنامه سینما دو درباره استقبال از فیلم نفس که این روزها در پرده های سینماها است گفت: استقبال از فیلم«نفس» خوب بود و با وجود 23 سالن که محدود بود استقبال از این فیلم خوب بوده است.
وی با اشاره به ارتباط خود با جامعه نیز گفت: فیلمساز و داستان نویس باید اجتماعی و بین مردم باشد. یادم می آید روزهایی که فرصت داشتم در این حوزه ماجراجو بودم تا آنجا که ممکن بود یک روز برای نوشتن داستان ها به بازار بروم و گفتگو های مردم را یادداشت کنم .هنوز هم با گلاره عباسی که در اکثر فیلم های من حضور دارد به شاه عبدالعظیم میرویم تا مردم را ببینیم و حرفهای آنها را بشنویم زیرا من معتقدم این امر کمک می کند و اگر این ارتباط گسسته شود کار سخت می شود.
وی با بیان اینکه زندگی شهرنشینی را دوست ندارد، ادامه داد: من نسبت به مدرنیته واکنش دارم و این موضوع در آثارم هم دیده می شود تا آنجا که اغلب نوشته هایم را روی کاغذ می نویسم و با کامپیوتر تایپ نمی کنم.
کارگردان فیلم سینمایی «نفس» افزود: بشر با تکنولوژی خودش را نابود می کند و امروز فضای مجازی کارکرد تخیل را نابود می کند.با وجود فضای مجازی درواقع از خودمان خیلی فاصله گرفتیم و آهستگی که در عالم وجود دارد را از دست می دهیم.
آبیار با بیان اینکه بخش هایی از نقش بهار در فیلم نفس کودکی خودش است گفت: فیلم «نفس»مجموعه مواردی است که از اطرافیانم گرفته ام و برگرفته از رمانی است که درباره آن نوشتم.
وی ادامه داد: در فیلم اشیاء از آنچه در آیینه می بینند به شما نزدیکترند قصه پر رنگی نداریم و کل ماجرا شکستن یک بشقاب و چالشی است که ایجاد می کند. شخصیت پردازی در لایه های زیرین داستان است که با ظرافت به آن پرداخته شده در نفس هم مجموعه فضایی که کودک می بیند تعمدا خواستم عین خود زندگی باشد.
کارگردان فیلم شیار 143 همچنین یادآور شد: فیلم شیار 143 از فیلم نفس موضوعی تراژیک تر دارد و در ذات خود ملودرام است اما در نفس واقعیت های زندگی را نشان می دهم.
آبیار ادامه داد: در نفس سیر تاریخی 3 سال را دنبال می‌کنیم و نگاه یک کودکی که سیال است و جهان خود را توصیف می کند و از نگاه بی قضاوت یک کودک به جنگ و انقلاب نگاه می کنیم.این کودک دنیا را از فیلتر ذهنی خودش عبور می دهد. چیزی که کلیت را تشکیل می دهد تقدیس تخیل این کودک است که موجب می شود سختی ها را هضم کند وهیچ چیزی بازدارنده آرزوهای این کودک نیست به جز جنگ.
کودکان را بسیار دوست دارم
وی با بیان اینکه همیشه آرزویم این است که کودک باشد، گفت: هروقت حالم بد باشد به کودکان پناه می برم زیرا کودکان حالم را خوب می کند. کودکی وجهان کودکی همیشه برایم جذاب بوده است زیرا هنوز جوهره وجودشان زنده و پویا است به همین دلیل کودکان برای من گوهر گرانبهایی هستند. اینکه از زاویه یک کودک جهان را نگاه کنم برایم جالب بود.
وی با بیان اینکه شیار 143 فیلم دلی است، ادامه داد: در این فیلم سکانسی که در آخر الفت بچه را در آغوش می گیرد مرا به گریه می انداخت.
آبیار در مورد آثار جنگ گفت: جنگ از نظر من موضوع بسیار مهمی است و نباید به آسانی از کنار آن بگذریم. در جنگ مساله انتخاب مطرح می شود ودر جنگ انسان ها دائم در مرحله انتخاب قرار می گیرند . قطعا در آثار دیگرم هم به موضوع جنگ خواهم پرداخت زیرا جنگ مساله انتخاب بشر است.اینکه یک انسان بین مرگ و زندگی مرگ را انتخاب می کند مساله بسیار مهم و عجیبی است.
آبیار در پاسخ به سوال خزاعی مجری برنامه مبنی بر اینکه در یکی از مصاحبه ها گفته بود فیلمساز ارزشی نیست پاسخ داد، گفت: اطلاق این واژه از ابتدا اشتباه بوده باید درعمل به ارزش ها این امر را نشان دهم.فیلمساز ارزشی بودن بار معنایی زیادی به من اضافه می کند. همانطور که می دانید هر فیلمساز پروسه سختی را از نظر روحی و جسمی می گذراند تا فیلم ساخته شود و یک خانم فیلمساز 10 برابر یک فیلمساز مرد باید تلاش کند تا خودش را ثابت کند و من برای فیلمسازهای زن بسیار ارزش قائل هستم. در این مورد باید قضاوت را به مخاطب بسپاریم.
این فیلمساز همچنین گفت: در فیلم‌هایم به دنبال اسطوره سازی نیستم زیرا در این صورت آدم های قصه مصنوعی می شود و آدم را تک بعدی می کند و من بدین شکل دوست ندارم.
با فیلم‌های آبیار زنانگی در سینمای ایران شروع شد
ابراهیم فیاض جامعه شناس این هفته برنامه سینمادو نیز گفت: با فیلم های نرگس آبیار زنانگی در سینمای ایران شروع شده است زیرا تا پیش از این بیشتر فیلم هایی که توسط زنان فیلمساز ساخته می شد شکلی مردانه داشت.
وی با اشاره به نقش زنان در تمدن سازی و فرهنگ سازی گفت: اصولا تمدن سازی در طول تاریخ توسط زنان شکل گرفته است و زنان ملی‌گراتر از مردان هستند.
این جامعه شناس با اشاره به تفاوت های زنان و مردان در برخورد با مسائل روز گفت: زن ها بسیار جزئی نگرهستند و در بعضی حس ها همچون حس لامسه و رنگ شناسی دقت بیشتری از مردان دارند.
وی ادامه داد: مادری یکی از خصلت های زنان است و ما در فیلم نفس این نگاه مادرانه را می بینیم که بدون ایدئولوژی در فیلم جاری است. فیلم نفس نشان می دهد که اگر زنان بخواهند مستقل باشند باید نگاه زنانه را حفظ کنند و سعی نکنند مانند مردان راه بروند.
فیاض با اشاره به نشان دادن سنت و مدرنیته در فیلم نفس گفت: خانم ها به تکنولوژی به عنوان یک مقوله فرهنگی نگاه می کنند درحالیکه مردان به عنوان یک ابزار به آن نگاه می کنند .
وی نقش زنان را در جنگ و اتفاقات جهان مهم دانست و افزود: به نوعی روایتگر 8 سال دفاع مقدس زنان هستند و آنها بودند که جنگ را روایت کردند زیرا در جنگ آن فردی که می رود رزمنده ای است که به جبهه رفته و آن فردی که می ماند زنی است که پشت سر وی چشم انتظار اوست.
جاه طلبی فیلمساز در نفس قابل تقدیر است
جواد طوسی منتقد این هفته برنامه سینمادو نیز گفت: شکل گیری تعدد فیلمسازی توسط زنان بسیار خوب است و یک رقابت منطقی را ایجاد می کند و این فرصت را به مخاطبان سینما می دهد تا با نگاه زنان در سینما آشنا شوند.
وی با اشاره به آثار نرگس آبیارادامه داد: در بین آثار آبیار یک وجه مشترک وجود دارد و آن پل ارتباطی است که بین سینمای مستند و سینمای داستانی تعریف شده است. همچنین در فیلم نفس می بینیم که راوی در قالب یک شخصیت کودک به خوبی تخیل می کند و از این رو نفس بسیار پخته تر از شیار 143 روایت می شود.
طوسی ادامه داد: سینمای بعد از انقلاب ما هیچ تجربه ای مانند نفس را نداشته است و جاه طلبی فیلمساز در این فیلم قابل تقدیر است.
وی همچنین گفت: یکی از گونه های سینمای شاخص بعد از انقلاب سینمای جنگ است که در آن بخشی از نگاه اجتماعی نیز وجود دارد.
