درباره عجیب‌ترین انتخاب داوران جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۲/ سعید پورصمیمی و سیمرغی که از او دریغ شد

یکی از برگ‌های برنده چهل‌و‌دومین جشنواره فیلم فجر به بازیِ درخشانِ سعید پورصمیمی در فیلم «پرویز خان» برمی‌گردد. پورصمیمی در این فیلم در نقش مرحوم پرویز دهداری حسابی درخشید و قدرت بازی‌اش تحسین بسیاری به دنبال داشت.

پس از اکران «پرویز خان» در آخرین روز جشنواره فیلم فجر، بیشتر صاحب‌نظران، شانس برنده شدن پورصمیمی را بسیار بالا می‌دانستند. آن زمان حاضران در سالن همایش‌های برج میلاد به جز فیلم «شور عاشقی»، تمام فیلم‌ها را دیده بودند و راحت‌تر می‌توانستند درباره برندگان اظهارنظر کنند. این اطمینان به قدری بالا بود که کارگران فیلم، علی ثقفی، در نشست خبری «پرویز خان» با اطمینان زیادی گفت پورصمیمی صددرصد سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد را می‌گیرد.

گفته ثقفی، حرف بیراهی نبود. پورصمیمی به خوبی توانسته بود از عهده بازی در نقش شخصیتِ پرویز دهداری بربیاید و تصویر کاملی از این مربی فوتبال نشان دهد. این بازیگر پیشکسوت برای درآوردن نقشِ دهداری، تمرین‌های زیادی انجام داده و تلاش زیادی کرده بود تا هم در ظاهر و فیزیک و هم در سبک زندگی و اصول اخلاقی، شبیه به این مربی باشد.

بازیِ پورصمیمی در «پرویز خان» به قدری گرم و گیراست که یک تنه بار اصلی فیلم را به دوش می‌کشد و تصویری زنده و واقع‌گرایانه از دهداری به تماشاگر ارائه می‌دهد. بخشِ مهمی از قدرت و قوت فیلم «پرویز خان» به بازی پورصمیمی برمی‌گردد. او با درکی درست از شخصیت دهداری، توانسته این شخصیت را در قالبی درست و باورپذیر به مخاطب ارائه دهد.

پورصمیمی تا به حال از جشنواره فیلم فجر برای نقش اول مرد سیمرغ نگرفته است و امسال فرصت خوبی برای صید سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد بود. پورصمیمی سه بار در دهه ۶۰ سیمرغ بازیگر نقش مکمل را برده است و جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۲، زمان مناسبی جهت تجلیل از قدرتِ بازیگری پورصمیمی به شمار می‌رفت.

با اعلام نامزد‌های بهترین بازیگر نقش اول مرد، همچنان پورصمیمی شانس اول برنده شدن محسوب می‌شد و صاحب‌نظران سجاد بابایی که نقش شهید مهدی زین‌الدین در «مجنون» را بازی کرده، مهم‌ترین رقیب او می‌دانستند. اما در روز اختتامیه، عجیب‌ترین تصمیم و داوری ممکن رقم خورد و ارسطو خوش‌رزم برای بازی در «صبح اعدام» سیمرغ گرفت.

اینکه دلیلِ هیئت‌داوران برای انتخاب خوش‌رزم چه بوده، مشخص نیست و آن‌ها باید در گفتگو با رسانه‌ها، متر و معیارشان برای انتخاب این بازیگر را اعلام کنند. خوش رزم، یک بازی کاملا معمولی در فیلم «صبح اعدام» داشت و هیچ ویژگی خاصی از بازی او در ذهن‌مان نقش نبسته که بگوییم به خاطر آن، لیاقت گرفتن سیمرغ را داشت.

متاسفانه سینمای ایران، استعداد زیادی در نادیده گرفتن بزرگان خودش دارد. این موضوع از روزگار مرحوم علی حاتمی تا به امروز وجود داشته و انگار به یک سنت تبدیل شده است. درست شبیه سیمرغی که در سال‌های اخیر به علی نصیریان داده شد. سیمرغی که بازیگر کهنه‌کار سینما و تئاتر کشورمان، برای گرفتنِ آن، توانِ رفتن به روی صحنه را نداشت و انقدر دیر این اتفاق افتاد که برای علی نصیریان، لطفش را از دست داد.

شاید داوران جشنواره فیلم فجر الان اهمیت و ارزش کار خودشان را درک نکنند و ندانند چه فرصت بزرگی را جهت تجلیل از یکی بزرگترین بازیگر‌های سینمای ایران از دست دادند. آن‌ها قرار نبود لطفی به پورصمیمی کنند و جایزه را از روی ترحم یا چیز دیگری به این بازیگر بدهند، بلکه می‌خواستند این سیمرغ را به واسطه توانایی این بازیگر اهدا کنند.

به قول همان جمله کلیشه‌ای معروف همیشه زود دیر می‌شود و قطعا داوران این دوره جشنواره باید برای انتخاب‌شان، پاسخی قانع‌کننده داشته باشند؛ پاسخی نه برای رسانه‌ها، شاید برای ثبت در تاریخ!