سیامک صفری برای مخاطبان تئاتر نامی آشناست؛ بازیگری پرکار که در تمام سال های فعالیتش در سالن های مطرح کشورمان با کارگردانان بزرگی همکاری داشته و همچنان این حضور را حفظ کرده است. صفری که چندی پیش در نمایش پرحاشیه عاشقانه های ناآرام بازی کرد، دو فیلم سینمایی «اعترافات ذهن خطرناک من» و «اشکان، انگشتر متبرک و چند داستان دیگر» را در گروه سینمایی هنر و تجربه روی پرده دارد. صفری این روزها مشغول تمرین برای بازی در نمایشی از علی رفیعی است. غروبی بهاری در جایی دنج کنار تئاترشهر دقایقی را با او به گفت وگو پرداختیم و درباره فعالیت هنری اش و وضعیت تئاترمان صحبت کردیم.
آقای صفری شما در مدت فعالیت تان با کارگردانان نسل جدید و قدیم کار کرده اید. از لحاظ محتوایی و فرمی چه تفاوت هایی بین این دو نسل وجود دارد؟
فاصله زیادی باهم ندارند. ممکن است کسی تازه فارغ التحصیل شده و کسی تجربه بیشتری داشته باشد و در کل تفاوت هایشان در مدت تجربه اندوزی است. جوانی که هنوز تجربیاتش را مدون نکرده، تصمیمات تازه تر می گیرد. ممکن است بعضی تصمیماتش غلط باشد، ولی روحیه ریسک پذیری دارد. کسانی که باتجربه تر هستند، با احتیاط بیشتری عمل می کنند و بیشتر حوصله به خرج می دهند. باید به جوانان فرصت داد تا ایده و فکرهایشان را روی صحنه ببرند و دیده شوند.
اگر کارگردان جوانی برای بازی در نمایش خود به شما پیشنهاد بدهد، مشکلی برای کار کردن ندارید؟
بستگی دارد. گاهی پیشنهاد می دهند و زمانی که ایده ها و فکرهایشان را می شنوم، می بینم از من برنمی آید و عذرخواهی می کنم. بعضی وقت ها هم با بچه های جوان کار کرده ام.
علاقه دارید فعالیت هایتان را از مدیوم تئاتر به مدیوم سینما سوق بدهید؟
فعالیت من ترکیبی از هر دو است؛ هم تئاتر کار می کنم و هم سینما. الان چون فیلم هومن سیدی به روی پرده رفته و نقش من در آن پررنگ تر و جدی تر بود، دیده شده و وقتی با من حرف می زنند، از سینما هم می گویند. بیشتر در حوزه تئاتر بوده ام. گاهی وقت ها در سینما هم کار کردم و این مسیر ادامه دارد. تئاتر و سینما کار من است. در مجموع در یک حوزه مشترک هستند و ماموریت شان یکی است. هم سینما و هم تئاتر یک بار بر دوش دارند و کمی متفاوت عمل می کنند.
ولی برای بسیاری از بازیگران تئاتر پیش آمده که وقتی وارد سینما شده اند، تئاتر را رها کرده اند؟
ممکن است پیش بیاید و یک موج بازیگر را با خود ببرد. سینما هم موج قوی ای دارد و ممکن است بازیگری در فیلمی بازی کند و کم کم این موج بزرگ شود و دیگر فرصت نکند تئاتر بازی کند. نه این که نخواهد، اینها اتفاقاتی است که می افتد و نمی شود گفت چیز بدی است که در مسیر زندگی بازیگر اتفاق می افتد.
شما در دوره ای چند نمایش در حوزه کودکان و نوجوانان به روی صحنه بردید. چرا الان دیگر در این حوزه کار نمی کنید؟
یک دوره ای کار کردم، اما الان فعالیت در این حوزه مساله ام نیست و زیاد به آن فکر نمی کنم. به هرحال آن هم نوعی فعالیت است برای مخاطبی که به تئاتر نیاز دارد.
به نظر می آید، حضور کسانی مثل شما در حوزه کودک و نوجوان می تواند باعث تحرک و تقویت این حوزه شود؟
شاید در آینده به حوزه کودک و نوجوان برگردم. کودک و نوجوان هم حوزه ای است که حساسیت بیشتری دارد و تجربه بیشتری می خواهد. امکانات بهتری هم می خواهد. اگر تجربیاتم متناسب با آن حوزه شود، می توان به آن فکر کرد و برای کودکان و نوجوانان نمایش روی صحنه برد.
شما دانش آموخته کارگردانی هستید. چرا طی این سال ها کمتر کاری را روی صحنه برده اید؟
گاهی کارگردانی هم می کنم، ولی کم است. نسبت کارگردانی و بازی کردنم کم است. مسئولیت کارگردانی بیشتر است و باید جوابگوی خیلی مسائل باشید. کارگردانی رشته تحصیلی ام است و دوستش دارم.
بسیاری از بازیگران جوان در صحبت هایشان اشاره می کنند که در عرض چند سال می خواهند به جایگاه فعلی شما برسند و نمی دانند یک عقبه سی ساله پشت جایگاه فعلی شما وجود دارد. کمی از راهی که تا به اینجا پیموده اید، بگویید.
من از سال 66 که زمان ورودم به دانشگاه و رشته تئاتر بوده، مشغول کار هستم. کنار تحصیل همزمان کار می کردم و از همان سال ها تا امروز مشغول هستم. کار تئاتر کار سختی است و هنوز هم سختی هایش را می کشیم. وقتی نمایشی را روی صحنه می بریم،تمریناتش را از ماه ها قبل شروع می کنیم و برای آماده شدن آن زمان می گذاریم. مسیر بسیار سخت و پرزحمتی است و هر کسی که به این عرصه می آید باید وقت بگذارد، زحمت بکشد، عمرش را بگذارد و کار کند. کار صحنه مثل کارگری و زیر آفتاب پتک زدن است. جسم و روح و روانت را درگیر می کند و خسته و خالی می شوی. تماشاگران برای دیدن یک نمایش روی صندلی می نشینند، از اول تا آخر می خندند، بعد می گویند بازیگری چقدر کار ساده ای است و به سختی هایش فکر نمی کنند، در حالی که بازیگر روی صحنه که موقعیت های خنده آور خلق کرده،سختی های زیادی کشیده است. نسل امروز دوروبرش را بخوبی نگاه می کند و باهوش است. می خواهد رشد کند. در مسیری که طی می کند، کار به او یاد خواهد داد که لازمه رشدش کار و تمرین بیشتر است.
پیش آمده است، به دلایل مختلف به کسی توصیه کنید سمت بازیگری در تئاتر نرود؟
فعالیت در تئاتر مشکلات زیادی دارد. کسی که وارد این فضا می شود باید بداند کار سختی های زیادی دارد که ممکن است باعث صدمه دیدن بشود. نه! من چنین توصیه ای نمی کنم و اگر کسی این کار را دوست دارد می تواند بیاید، ولی خوب است فعالیت تئاتر در ایران شکل غیرحرفه ای داشته باشد. کسانی که یک بار بازی در یک نمایش را تجربه کنند خواهند فهمید که اصلاکار راحتی نیست.
پس از قریب 30 سال فعالیت تئاتری به حق خودتان در تئاتر کشور رسیده اید؟
تئاتر ما محدود است و چند سالن تئاتر داریم و من هم در تمام این سال ها در آنها بازی کرده ام.
در ارتباط با مسائل مالی چطور؟
بحث مالی خیلی خوب نیست. ما در جایی زندگی می کنیم که برای فعالیت تئاتر، ورزش و موسیقی خرج نمی کنند و در بخش زیرساخت های تربیت یک اجتماع کار نمی شود و پولی خرج نمی شود.
در قبول نقش ها بیشتر دنبال چه ویژگی هایی می گردید؟
ویژگی های زیادی مثل متن، زمان، تیم، کارگردان و مسائل مالی برای انتخاب نقش دخیل هستند. چیزی هست که باید همه اجزای آن را بررسی کنید و بعد نقش را بپذیرید.
سخن پایانی.
آرزو دارم وضعیت تئاتر خیلی بهتر از این شود. ما الان تئاتر نداریم؛ خبر و اتفاقی نمی شنوم که فکر کنم وضعیت تئاتر بهتر خواهد شد. گروه های ما مثل کولی ها آواره هستند. تازه گروه هم نیستند بلکه اتفاقی دور هم جمع می شوند، کار می کنند و باز بعد از پایان کار پخش می شوند. برای همین تجربه ای متمرکز نمی شود و شکل نمی گیرد. در یک نمایش یک گروه می آید و کاری می کند و نمایش که تمام می شود از هم می پاشند.
