قرار گرفتن ماه رمضان در خرداد و تیر ٩۵ فعالیت‌های موسیقی را تا حدود زیادی تعطیل کرده بود. بسیاری از موزیسین‌ها در این دو ماه مشغول کار بر روی پروژه‌هایی بودند که بنا است ماه‌های بعد ثمره‌اش به سمع و نظر مخاطبانشان برسد. با ورود به مرداد اما بازار موسیقی رونقی دوباره گرفت.از برگزاری یکی دو جشنواره مهم گرفته تا انتشار آلبوم‌هایی جذاب و شنیدنی. گزارش پیش رو مروری است بر برخی از این اتفاق‌ها:
شوخی‌های استاد جدی
شاید بتوان ادعا کرد در موسیقی ایران فراوانی چنین آدم‌هایی به تعداد انگشتان دو دست هم نرسد. دست‌کم در مورد اساتیدی که هنوز در قید حیات‌اند احمد پژمان یکی از آن شخصیت‌های خاص و منحصربه‌فرد است. استاد موسیقی ایران با وجود آن‌که یک سالی است وارد دهه هشتم زندگی‌اش شده، همچنان کار می‌کند، می‌نویسند، پژوهش می‌کند و سرگرم تدریس است. پژمان که خیلی از علاقه‌مندان به موسیقی‌اش او را بیشتر با موسیقی‌هایی که برای فیلم‌های مختلف نوشته، می‌شناسند، در جدیدترین تجربه موسیقایی‌اش آلبوم «دیورتیمنتو» را روانه بازار کرده است. با درنظر گرفتن معنای واژه دیورتیمنتو که کلمه‌ای ایتالیایی است می‌شود نوعی پارادوکس زیبا را در نام‌گذاری این آلبوم مشاهده کرد. قضیه از این قرار است که از قرن بیستم اصطلاح دیورتیمنتو توسط آهنگسازان کلاسیک برای کارهای نه‌چندان جدی به کار برده شد. با این وجود، کار پژمان در این آلبوم اصلا ساده نبوده و موسیقی ارایه‌شده در حد خودش دارای پیچیدگی‌ها و ویژگی‌های خاصی است. به این ترتیب به کسانی که فکر می‌کنند ممکن است موسیقی ارایه‌شده در آخرین آلبوم احمد پژمان همه‌فهم و عامه‌پسند باشد باید بگوییم راه را به خطا رفته‌اید. پژمان همان پژمان همیشگی است. «احمد پژمان» با این‌که بیشتر با نام آهنگساز فیلم شناخته می‌شود، در حقیقت آهنگسازی کلاسیک است. در موسیقی که عموما از سوی این موزیسین ارایه‌شده، فضای غالب کارها بر مبنای موسیقی رمانتیک و سازبندی هم کاملا غربی است. در عین‌حال رنگ‌وبوی کارهای او ایرانی است. ملودی‌های موسیقی ایرانی در بخش‌های مختلفی از کارهای او به گوش می‌رسد. پژمان در آلبوم «دیورتیمنتو» ملودی بیشتر قطعات را براساس موسیقی ایرانی نوشته است. «احمد پژمان» تا به حال برای بیش از ٢٠ فیلم موسیقی ساخته و نزدیک به ۱۰آلبوم در سبک کلاسیک از او وجود دارد. سمفونی «ناگهان رستاخیز» او را باید یکی از عظیم‌ترین آثار کلاسیک نوشته‌شده به دست یک آهنگساز ایرانی دانست.
علیزاده؛ گوهر دست‌نایافتنی
تعداد زیادی از اهل فن، استاد حسین علیزاده آهنگساز و نوازنده شهیر کشورمان را مهم‌ترین موزیسین زنده حال‌حاضر ایران می‌دانند. او با وجود آن‌که در سال‌های گذشته مجموعه‌ای از تاثیرگذارترین نغمه‌ها را در عرصه موسیقی ایرانی خلق کرده هنوز هم پرکار است و پرتلاش و البته دقیق. علیزاده در روزهای اخیر با حضور در دو جلسه مهم که البته با حضورش بر اهمیت‌شان تأکید کرد، حرف‌های جالبی بر زبان آورد. جمعه پیش علیزاده به فرهنگسرای ارسباران رفت تا در مراسم رونمایی از آلبوم «۱۰» که حاصل همکاری ١٠آهنگساز و ٧ خواننده بود، شرکت کند. ظاهرا در بخشی از این مراسم تعدادی از عوامل تولید‌کننده آلبوم از واژه‌هایی چون نحیف و ضعیف برای توصیف وضع کنونی آواز ایرانی استفاده کردند. وقتی نوبت به حسین علیزاده رسید تا درباره آلبوم و البته وضع کنونی موسیقی ایرانی صحبت کند نسبت به مسأله مطرح‌شده واکنش نشان داد: «قرن‌هاست که این موسیقی از زیر دست و پای چیزهایی که از آن صحبت می‌شود خودش را حفظ کرده است. مردم ما به موسیقی توجه خاصی دارند و از این نظر بی‌نظیرند». علیزاده که بحق می‌توان او را دلسوز موسیقی و فرهنگ ایرانی خطاب کرد، بعد از آن برای ایراد سخنرانی به جشنواره موسیقی آینه‌دار رفت و در آن‌جا از میراث گرانبهایی سخن گفت که در سال‌های اخیر دارد فراموش می‌شود. علیزاده در بخشی از جلسه سخنرانی‌اش گفت: موسیقی نواحی نیاز به این‌همه کتاب و سخنرانی ندارد و بهتر است مجالی برای اجرای هنرمندان موسیقی نواحی فراهم شود. حضور علیزاده در جلساتی از این دست بنا به دلایل بسیاری غنیمت است. شاید یکی از مهم‌ترین دلایل این ادعا جایگاهی باشد که علیزاده در موسیقی ایران دارد. او می‌تواند با حضورش در هر جمع و جلسه‌ای آن جمع را اعتباری ببخشد که احتمالا بدون حضورش قابل‌تصور نیست. از سوی دیگر علیزاده با وجود سال‌ها کار در حوزه موسیقی ایرانی، هنرمند زمانه خویش است. او نشان داده نقد از درون را نیک می‌داند. این گوهر برای بسیاری از کسانی که در جایگاه استادی قرار دارند به نظر دست‌نایافتنی می‌آید.
حضور پدر در آلبوم پسر
برای آنها که کاوه یغمایی و نگاهش به موسیقی را دوست دارند، بعد از کنسل‌شدن کنسرت این راکر شناخته‌شده ایرانی در جشنواره موسیقی فجر، فعالیت رسمی او در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته بود. عطش دوستدارانش البته زیاد بود اما به همان اندازه امیدشان اندک. در روزهای گذشته اما خبری منتشر شد که باعث شادمانی وصف‌ناشدنی برای آنها بود که موسیقی یغمایی پسر را دوست داشتند. «کاوه یغمایی» بالاخره پس از ٩سال دوری از عرصه رقابت در بازار داخلی، دوازدهم مرداد ماه آلبوم موسیقی ٩قطعه‌ای «منشور» را روانه بازار موسیقی کرد. «منشور»، «یادش بخیر»، «خاطره‌بازی»، «۴٨ساعت»، «زخمی»، «خصوصی»، «شب سرد»، «کوچه» و «تردید» عناوین قطعات این مجموعه به تهیه‌کنندگی «مجید عبدی» است. خوشنودی طرفداران یغمایی وقتی بیشتر شد که با نام چهره‌های حاضر در این آلبوم مواجه شدند. با این وجود شناخته‌شده‌ترین چهره آلبوم یغمایی پسر، یغمایی پدر است و بس: کوروش یغمایی. در این البوم آهنگسازی دو قطعه برعهده یغمایی بزرگ بوده است. این اتفاق را باید به فال نیک گرفت. می‌دانید چرا؟ چون همین چند وقت پیش آلبوم کوروش یغمایی در همه‌جای جهان جز ایران منتشر شد. با این وجود و پس از سال‌ها که نام آقای راک ایران روی هیچ اثر موسیقی داخلی قید نشده بود، حالا روبه‌روی دو آهنگ آلبوم منشور نامش نقش بسته و بر اعتبار اثر افزوده است. خالق منشور در بخش ترانه با «روزبه بمانی»، «میثم یوسفی»، «حسین غیاثی» و «نیلوفر فرزندشاد» همکاری کرده است. اما منشور کاوه یغمایی چند نکته حایز اهمیت دارد. نخست این‌که ضبط، میکس و مسترینگ قطعاتش در «ونکوور» کشور «کانادا» صورت گرفته است. استودیو «کاپلن کرانچ» محل ضبط قطعات بوده و میکس و مستر هم به ترتیب توسط «بن کاپلن» و «براک مک فارلن» انجام شده است. نکته دیگر منشور این است که در آن شاهد هنرنمایی نوازندگان داخلی و خارجی هستیم. دنیل ادیر (درامز)، نیلوفر فرزندشاد (پیانو، کیبورد و کُرال)، دیوید اسپایدل (گیتار باس) و برایان پولسن (گیتار الکتریک) نوازندگان حاضر در این مجموعه هستند. ساتگین یغمایی و دیوید استیل بخش‌های کرال آلبوم را اجرا کرده‌اند و کاوه یغمایی هم گیتار الکتریک، گیتار آکوستیک و کیبورد در قطعاتش نواخته است.
لالایی لیلی
در مردادماه جشنواره موسیقی آینه‌دار که در زمینه موسیقی نواحی ایران فعالیت می‌کند، سومین دوره خود را پشت‌سر گذاشت. زیبایی و نغمه‌پردازی‌های دلنشین در این چند روز کم نبودند. بسیاری از استادان استخوان‌خردکرده و عاشق آمدند، نواختند و بدون ادعا صحنه را ترک کردند. این خنیاگران راویان موسیقی دلنشین نواحی‌اند. سینه‌به‌سینه گرفته‌اند این نغمه‌ها را و بسیاری از آنها در غریبی و بی‌نامی عاشقی می‌کنند با دلبرشان که موسیقی گوشه‌گوشه این سرزمین است. پروین بهمنی بانوی پیشکسوت موسیقی نواحی یکی از همین اساتید دلسوز است. او یکی از ناقلان موسیقی قشقایی و خاصه لالایی‌های این بخش از نواحی ایران است. پروین بهمنی در سال‌های عمرش خدمات بزرگی به فرهنگ قشقایی کرده است؛ از معرفی مردان و زنان بزرگ و جمع‌آوری منظومه‌های عاشقانه ایل گرفته تا گردآوری دوبیتی‌ها و لالایی‌های فراموش شده. بسیاری از اهل فن معتقدند شاید اگر بانویی به نام پروین بهمنی زندگی‌اش را وقف فرهنگ و به‌خصوص موسیقی قشقایی نمی‌کرد امروزه این نوع موسیقی اینقدر‌ها حرف برای گفتن نداشت و دانسته‌های ما از موسیقی زیبای قشقایی بسیار اندک بود.
در مراسم اختتامیه جشنواره آینه‌دار بانوی نغمه‌های ماندگار قشقایی جملاتی بر زبان آورد که حکایت از عشقش به فرهنگ و موسیقی سرزمینش داشت. او گفت ما قشقایی‌ها با موسیقی زندگی کردیم و بدون موسیقی هم نمی‌توانیم زندگی کنیم، چون بیشتر کارهای خانه و زندگی را با موسیقی انجام دادیم. ما در ایل قشقایی به تناسب تولد تا مرگ موسیقی داریم. ما با آوازهای «چنگی‌ها» از خواب بیدار شدیم و با لالایی مادران‌مان به خواب رفتیم. بانو بهمنی بعد از گفتن این سخنان دلربا آرزو کرد جوانان سرزمینش این فرهنگ موسیقایی را نگاه دارند و هرگز آن را از خاطرشان پاک نکنند. بهمنی با فروتنی بسیار از تأثیر تبریز بر موسیقی قشقایی سخن گفت و موسیقی قشقایی را مدیون عاشیق‌هایی دانست که منظومه‌های قشقایی را بازخوانی کرده‌اند. «از تمام کسانی که باعث می‌شوند فرهنگ ما از بین نرود ممنونم. این جشنواره‌ها باعث می‌شوند به مردم بگوییم ما هنوز هستیم و شاید قرن‌ها نیز بمانیم.
منبع شهروند
