آرژانتین| آرژانتینیها کتابخوانترین و پروییها روزنامهخوانترین مردم سرزمینهای آمریکایلاتین هستند. آمار نشان میدهد ۵۵درصد مردم آرژانتین بهصورت منظم کتاب میخوانند، حالآنکه همین رقم در کشور پرو نزدیک به ٣٠درصد است. البته در کشور پرو ٧٢درصد مردم روزنامه میخوانند. به همین دلیل مسئولان این کشور تصمیم گرفتهاند با برپایی نمایشگاههای سالانه گامی مثبت در جهت تغییر آمار و روی آوردن مردم به کتاب و کتابخوانی بردارند. درباره مردم آرژانتین هم بد نیست بدانید بیشتر شیفته مطالعه کتابهای ترجمه هستند و یکی از ژانرهای محبوب در این کشور مطالعه زندگینامه شخصیتهای مشهور جهان است، چنانچه درسال ٢٠١١ زندگینامه استیو جابز یکی از پرفروشترین کتابهای آرژانتین بود.
ژاپن| سرانه آمار مطالعه در ژاپن ٩٠ دقیقه در روز است و این عدد بیانگر آن است که این کشور در این زمینه از بسیاری کشورهای درحال توسعه یا حتی پیشرفته جلو افتاده است. نکته جالب توجه آن است که حداقل تیراژ در ژاپن حدود ١۵هزار نسخه است حالآنکه همین رقم در برخی کشورها به حدود ٧۵٠ نسخه میرسد. متاسفانه در این سالها این آمار در ایران نیز وجود داشته است؛ یعنی حدودا یکپانزدهم ژاپن. در کنار این آمار و ارقام رویایی، بد نیست نگاهی هم به درصد مؤلفان و نویسندگان بیندازیم. در این کشور حداقل درصدی که به نویسنده بابت تألیف کتاب در نظر گرفته میشود، ٢۵درصد است. اگر کتابی در ژاپن با ٢۵٠هزار نسخه به فروش برسد، فروش موفقی داشته است و مبلغی که نصیب نویسنده میشود چیزی حدود ۵ میلیارد تومان با معیار پولی ما است! ضمنا توجه داشته باشید تیراژ ٢۵٠هزارتایی کتاب در ژاپن با ٢٠ بار تجدید چاپ به دست میآید. حالآنکه در ایران، برای رسیدن به شمارگان ٢۵٠هزار نسخه، شاید صد بار تجدید چاپ لازم باشد.
آمریکا| گزارشها نشان میدهد کمتر از یکسوم نوجوانان ١٣ساله کتاب میخوانند و هر چه بزرگتر میشوند، این عادت پسندیده در میانشان کمرنگتر میشود تا آنجا که میانگین مطالعه در سنین ١۵ تا ٢۴سال تنها ٧ دقیقه تخمینزده شده. پژوهشگران این عرصه معتقد هستند مردم آمریکا به جهت رواج تکنولوژی، گسترش ابزارهای سرگرمی و عمومیت یافتن سینما و تلویزیون، از کتاب غافل شدهاند. براساس تحقیقات، یکی از خطرات بزرگی که قشر جوان آمریکا را تهدید میکند، مصرف موادمخدر است. دولتمردان آمریکا قصد دارند از طریق رواج مطالعه جلوی بسیاری از مفاسد اینچنین را بگیرند.
عربستان| عربستان و در کل اعراب حاشیه خلیجفارس در بین کشورهای خاورمیانه کتابنخوانترین مردم هستند! آنها حتی به مطالعه کتب مذهبی هم علاقهمند نیستند. آخرین نتایج نشان میدهد آمار مطالعه در این کشور سالانه ۶ دقیقه است، حالآنکه در کشورهای اروپایی همین آمار به ١٢هزار دقیقه درسال میرسد. در این کشورها فقط ٢٢درصد مردم هستند که کتاب میخوانند و میزان خوانش نیز در بهترین حالت به یک صفحه در سال خلاصه میشود!
ترکیه| آمار مطالعه در ایران در مقایسه با ترکیه بسیار پایین است. این مسأله را حتی میتوان براساس تیراژ کتاب هم بررسی کرد. تیراژ کتابها در ترکیه تقریبا ٩٧درصد بالاتر از تیراژ کتاب در ایران است و رقم ۵٠هزار نسخه برای یک کتاب، در این کشور رقم متوسطی است,۶۴٠٠ ناشری که در ترکیه فعالیت میکنند، سالانه موظف هستند ٣۵هزار جلد کتاب تولید کنند اما در مقابل این وظیفه شاهد آن هستیم که سالانه ٢٢۴ میلیون جلد کتاب به قفسههای کتابخانههای این کشور اضافه میشود! آنها بیش از ۶هزار کتابفروشی دارند و ١۵٠ مرکز بزرگ توزیع دارند که میتوانند چنین تعداد کتابی را بهراحتی توزیع کنند و به دست مردم برسانند. وضعیت اقتصاد فرهنگ نیز در این کشور بسیار بهتر از مابقی کشورهای همسایه ایران است و در این سالها بهشدت رو به افزایش بوده. آنها درسال ٢٠١٠ در حوزه نشر و کتاب، بیش از ١٠۵ میلیارد دلار گردش مالی داشتهاند.
هند| اگر شاخصههای مطالعه در هند را بخوانید، حیرت خواهید کرد. کشوری که نرخ سواد در آن درسال ١٩۴٧ نزدیک به ١٢درصد بوده، توانسته این شاخص را تا سال ٢٠١١ به ٧۴درصد برساند؛ البته هنوز تا میانگین جهانی، یعنی ٨۴ درصد، فاصله چشمگیری دارد. اما در همین اوضاع، هر هندی سالانه ٣٢٠ صفحه کتاب میخواند و تازه این در حالی است که مسئولان مربوطه در کشور هند، آمار غیررسمی را بسیار بالاتر از این تعداد صفحات میدانند.
اسپانیا| اسپانیا صدرنشین جوامع کتابخوان اروپا نیست اما بیتردید یکی از قدرتمندترین و بزرگترین کشورهای تولیدکننده کتاب در سراسر جهان به شمار میآید. آنچه در نگاه نخست به صنعت چاپ و نشر و مقوله کتاب و کتابخوانی در اسپانیا از نظر پنهان میماند، پیشینه و قدمت درخور تأمل این مسأله در حوزه زنان و مطالعه است. امروزه زنان در این کشور پیشتاز مطالعه هستند. در کل ۶/۵١درصد از مردم این کشور، مطالب را از روی کامپیوتر میخوانند، ٣/۶درصد از گوشیهای همراه و ١/٢درصد هم از تکنولوژیهای دیگر نظیر تبلت یا سونیریدرز و امثال آن استفاده میکنند.
روسیه| چندسال پیش تمام مقالهها، گزارشها و خبرهای منتشرشده در نشریات روسیه، از خطری میگفتند که دامنگیر مردم روسیه شده بود. کار به جایی رسید که دولت اقدامات جدی در این زمینه را لازم دانست و سال ٢٠٠٧ در روسیه را سال مطالعه نامگذاری کرد. این اقدام در نهایت نتیجهبخش بود و به اعداد حیرتآوری رسید؛ چنانچه درسال ٢٠٠٩، ١١٠هزار عنوان کتاب جدید در روسیه به چاپ رسید و جالب آنکه بیش از ٨٠درصد این رقم، به نویسندگان و مترجمان روس اختصاص داشت. آمار نشان میدهد روسها درحال بازگشت به دوره طلایی خود در عرصه کتاب و کتابخوانی هستند. آنها در سراسر زمین پهناورشان ١٣٠هزار کتابخانه دارند که از بین آنها هزار تای آنها جزو پیشرفتهترین کتابخانههای دنیاست.
برزیل| برزیلیها علاقه چندانی به مطالعه کتاب ندارند. براساس گزارشها، تنها ٣٣درصد از مردم باسواد برزیل مداوم کتاب میخوانند و میانگین خوانش کتاب در میان این قشر نزدیک به دو کتاب در سال است که بیتردید اتفاقی شگفت یا چشمگیر محسوب نمیشود. در عین حال نباید به وضعیت نابسامان اقتصادی این کشور بیتوجه بود، چراکه این مسأله بدون شک در آمار پایین کتابخوانی دخیل است. البته همین وضعیت برای کشور همسایه، آرژانتین که قرابتهای فراوان فرهنگی و اجتماعی با برزیل دارد و بهنوعی رقیب همیشگی این دیار است، بهصورت دیگری رقم خورده و اوضاع کتابخوانی و چاپ و نشر در آن بهمراتب بهتر است. البته برزیلیها نسبت به نشریات خود بیاعتنا نیستند و آمار خوانش روزنامه و مجله در این کشور بسیار بالاتر از ایران است. در برزیل قریب به ۴٠درصد مردم خواننده ثابت نشریات هستند.
ایتالیا| اوضاع کتاب و کتابخوانی در ایتالیا بسیار بغرنج است، البته سازمان مطالعات فرهنگی ایتالیا جامعه خود را در حالی کممطالعه میشناسد که قریب به ۵٠درصد از جمعیت کشور حداقل سالانه ٢ جلد کتاب ١۵٠ صفحهای میخوانند. بنابر تعریف سازمان، کسی کتابخوان حرفهای به شمار میآید که در طول ١٢ ماه سال، حداقل ١٢ جلد کتاب بخواند. بر همین اساس، کسانی که کمتر از ٣ کتاب در سال میخوانند، کسانی هستند که دولت باید زمان و هزینه کافی برای آموزش اهمیت مطالعه به آنها در نظر بگیرد.