راز جوان ماندن محمد چرم‌شیر در جشن تولدش مشخص شد

در این مراسم که اجرای آن بر عهده عباس غفاری بود، کسانی هم‌چون حسین پاکدل، فرهاد مهندس‌پور، محمد رحمانیان، حسن فتحی و حمید امجد حضور داشتند و به صحبت در مورد این نمایشنامه‌نویس و مدرس دانشگاه پرداختند.

نویسنده‌ای که هرگز «سفارشی» نمی‌نویسد! 

حسین پاکدل به عنوان اولین سخنران این مراسم گفت: «من به محمد چرم‌شیر حسودی‌ام می‌شود زیرا او بسیار می‌خواند. به خاطر دارم زمانی که رمان «دیر راهبان» به قلم فریراد کاسترو را خواندم با هیجان به سراغ چرم‌شیر رفتم و شروع به تعریف از این رمان کردم و پاسخی که از او شنیدم این بود که مگر خبر نداری من نمایشنامه‌ای براساس‌اش نوشته‌ام؟!»

نویسنده و کارگردان نمایش‌هایی هم‌چون «حضرت والا» و «رقص زمین» ادامه داد: «یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد محمد چرم‌شیر این است که شش دانگ و با تمام وجود تئاتری است و با این که قطعا توانایی کار کردن در سایر مدیوم‌ها را هم دارد، هرگز وسوسه نشده است که برای به دست آوردن چیزی بیش از آن‌چه اکنون دارد، حوزه تئاتر را ترک کند. »

این هنرمند که بین سال‌های 66 تا 73 مدیریت پخش شبکه اول سیما را بر عهده داشته است، افزود: «چرم‌شیر هم‌چون شاهینی است که از فراز قله‌ها به هستی می‌نگرد. کرکس‌هایی که به این شاهین حسودی می‌کنند بدانند که در هر صورت شاهین، شاهین است و کرکس، کرکس. محمد چرم‌شیر شاید به خواهش یا سفارش دوستانش بنویسد اما هرگز «سفارشی» نمی‌نویسد.»

چرم‌شیر صاحب سبک نیست!

فرهاد مهندس‌پور، دیگر سخنران این مراسم بود که در صحبت‌های خود به نکته‌ای اشاره کرد و پیشاپیش افزود آن‌چه می‌گوید، ممکن است اتهام محسوب شود. او گفت: «محمد چرم شیر صاحب سبک نیست! چیزی که شاید اتهام محسوب شود اما این اتهام، نقطه مثبتی است که چرم‌شیر بر آن ایستاده است. کسانی مانند بهرام بیضایی و اکبر رادی نمایشنامه‌نویسانی صاحب سبک‌اند و هر دو چیزهایی برای تئاتر ایران به ارمغان آورده‌اند اما کسانی مانند عبدالحی شماسی و محمد چرم‌شیر کاری که کرده‌اند این است که تئاتر را از رکود دهه 60 خارج نمودند. کاری که محمد چرم‌شیر کرده این است که نمایشنامه‌نویسی دهه 60 را به عباس نعلبندیان وصل نمود. در واقع چرم‌شیر، نمایشنامه‌نویسی را در برابر حیرت ناشی از تغییر اجتماعی بزرگ و برای پریدن از دیوار انقلاب یاری داد.»

مخالفت رحمانیان با پاکدل و مهندس‌پور

محمد رحمانیان در ابتدا در مقابل آن‌چه حسین پاکدل گفته بود و چرم‌شیر را هنرمندی شش دانگ تئاتری دانسته بود گفت: «مسئله‌ای که باید به آن اشاره شود این است که محمد چرم‌شیر برای تلویزیون هم نوشته، او متن‌هایی برای کودکان هم دارد و نگارش فیلمنامه هم جز کارنامه کاری‌اش هست. او در شاخه‌های مختلف نوشته است و این ابدا ایراد نیست هر چند که با وجود فعالیت در حوزه‌های متفاوت به عنوان نمایشنامه‌نویس معروف است.»

او که به تازگی نمایش «مجلس ضربت زدن»  به قلم بهرام بیضایی را در سالن اصلی مجموعه تئاتر‌شهر روی صحنه برده است ادامه داد: «می‌خواهم با فرهاد مهندس‌پور هم که محمد چرم‌شیر را فاقد سبک دانست، مخالفت کنم. معتقدم آن‌چه ما فضا می‌نامیم، سبک آثار چرم‌شیر است. به شخصه بارها و بارها و به طور خاص در «مانیفست چو» تلاش کرده‌ام مانند چرم‌شیر بنویسم و به آن فضایی که او در آثارش می‌سازد، برسم.»

هوشنگ قوانلو در نقش پسری 10 ساله

در ادامه مراسم، نمایشنامه‌خوانی «تنها خدا حق دارد بیدارم کند» به کارگردانی جابر رمضانی برگزار شد. عباس غفاری ضمن توضیحی اولیه گفت: «چرم‌شیر نمایشنامه «تنها خدا حق دارد بیدارم کند» را با اقتباس از «اسکار و ماما صورتی» اثر اریک امانوئل اشمیت نوشته است. چرم‌شیر این اثر را در سال 84 به نگارش درآورد و همان سال محمد عاقبتی یک بار آن را با بازی داریوش موفق و لیلی رشیدی در جشنواره‌ای در اصفهان روی صحنه برد. در این نمایش هوشنگ قوانلو در نقش اصلی نمایش یعنی اسکار، پسری 10 ساله حضور دارد و دختری 10 ساله به نام نیکامهر غفاریان هم به عنوان پیرزن نمایش، نقش‌خوانی می‌کند.»

راز جوان ماندن محمد چرم‌شیر از دید حسن فتحی

پس از این نمایشنامه‌خوانی، حسن فتحی روی صحنه رفت و بذله‌گویانه خطاب به محمد رحمانیان و حمید امجد گفت: «چه کسی می‌داند دلیل جوان ماندن محمد چرم‌شیر چیست؟!»

رحمانیان در واکنش به این سوال گفت، نمی‌توانم بگویم! و امجد پاسخ داد من می‌توانم بگویم ولی نمی‌دانم! حسن فتحی در ادامه گفت: «رمز جوانی محمد چرم‌شیر، انعطاف‌پذیری غریب اوست. سخت است که شما در مقام نمایشنامه‌نویس برای کارگردان‌هایی از سه نسل، نمایشنامه بنویسید اما هم چنان هویت خود را حفظ کنید.»

فوت کردن شمع‌های کیک تولد

در ادامه محمد چرم‌‌شیر روی صحنه دعوت شد تا شمع‌های کیکی را که روی آن تصویری از خودش بود، فوت کند. پس از آن دسته گلی از گل‌های آفتابگردان از طرف محمد‌رسول صادقی، مشاور مدیر عامل و مدیر ارتباطات و اطلاع رسانی بنیاد فارابی و رئیس هئیت مدیره انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر و امکان رفت و برگشت رایگان به جشنواره آوینیون 2017 از طرف کمپانی تئاتر آفتاب به سرپرستی رضا حداد به محمد چرم‌شیر تقدیم شد.

محمد چرم‌شیر برای گریز از ملال چه می‌کند؟!  

محمد چرم‌شیر پس از فوت کردن شمع‌ها و بریدن کیک گفت: «خیلی روزها وقتی از خواب بیدار می‌شوم با خود می‌گویم حاصل این همه کار چه بوده است؟! کنار تخت‌خواب می‌نشینم و این سوال رمق حرکت و آغاز کردن روز را از من می‌گیرد! پس از آن به یاد روزی می‌افتم که محسن یلفانی و خسرو حکیم‌رابط را در دانشگاه دیدم، روزی که با محمد رحمانیان آشنا شدم، روزی که برای اولین بار با حمید امجد، آتیلا پسیانی، رضا حداد و سایر دوستان هنرمندم ملاقات کردم. به یاد روزی می‌افتم که اولین بار برای تدریس به دانشگاه رفتم…. و بعد از به یاد آوردن همه این خاطرات روزم را آغاز می‌کنم. برای یک روز و فقط یک روز خودم را به این اندیشه مجهز می‌کنم که زندگی هنوز هم می‌تواند زیبا باشد. معتقدم این جادوی تئاتر است، جادویی که انگیزه‌ای برای ادامه زندگی به ما می‌دهد. جادوی تئاتر چیزیست که به واسطه آن هم‌چنان می‌توان زیر یک سقف جمع شد و امیدوارم به یاری این جادو روزی به جایی برسیم که به عشق‌اش اسب‌هایمان را زین کرده‌ایم.»

مراسم جشن تولد پنجاه‌و‌شش سالگی محمد چرم‌شیر با صحبت‌های او و عکس‌های یادگاری‌اش با دوست‌دارانش شامگاه روز گذشته در پردیس سینمایی چارسو پایان یافت.