روزنامه جوان نوشت: با اینکه رشد شبکههای ماهوارهای و دوبله سریالهای خارجی در این شبکهها طی سالهای اخیر موجب این تلقی شده بود که مدیران رسانه ملی را به تحرکی تازه برای تولید آثاری در خور شأن مخاطب ایرانی وادارد، اما شاهدیم که اتفاقاً طی این مدت نوعی انفعال و سرگشتگی و بیعملی گریبان رسانه ملی را گرفته است.
رسانه ملی در بحث سریالسازی به شکل عجیبی درحال درجا زدن است که نه در وضعیت عقبگرد به سر میبرد. مدتهاست تقریباً هیچ سریال پربینندهای از رسانه ملی پخش نشده و جالب است که هیچ اتفاقی هم برای برونرفت از این وضعیت در حرف یا عمل مسئولان سیما بروز نمیکند. معلوم نیست تا چه زمانی این روند باید ادامه پیدا کند.
در این وضعیت جالب است که رسانه ملی میل زیادی برای کار با کارگردانهای ضعیف یا میانمایه از خود نشان میدهد و غولهای کارگردانی را منزوی کردهاست و از آنها استفاده نمیکند. برای مثال ضیاءالدین دری، سازنده سریالهای موفق و پربینندهای چون «کیف انگلیسی» سالهاست بیکار و منزوی است یا بیژن بیرنگ به عنوان کارگردانی که همه مردم ایران به خاطر سریالهای موفق و خانوادگی «همسران» و «خانه سبز» از او خاطرات خوشی به یادگار دارند، سالهاست کار نمیکند. داوود میرباقری میگوید 15 سال پیش فیلمنامه «سلمان فارسی» را نوشته و هنوز نتوانسته آن را کلید بزند. به اینها اضافه کنید دوجین از فیلمنامهنویسان و کارگردانهای موفق دیگری که امتحان پس داده هستند و آنهار ا به کار نمیگیرند.
برای مثال سعید مطلبی، نویسنده سریال پربیننده «ستایش» و سعید سلطانی کارگردان این سریال موفق اساساً نیروهایی هستند که به کار گرفته نمیشوند. سری دوم سریال ستایش به علت آنچه «سطح پایین کیفیت!» خوانده میشد، پس از مدت کوتاهی با دستور عزتالله ضرغامی، رئیس وقت صدا و سیما زودتر از آنچه تصور میشد، متوقف شد. این در حالی رقم میخورد که مردم این سریال را دوست داشتند و رکورد تماشاگر را شکسته بود.
تلقی از شرایط حال حاضر در رسانه ملی وجود دارد با این مختصات که اراده نانوشتهای برای منزوی کردن نیروهای نخبه و در عوض به کارگیری نیروهای میانمایه و ضعیف در رسانه ملی وجود دارد و در حال حاضر این اراده حکمفرماست.
امید مدیران به «دورهمی» و «خندوانه»
یک نویسنده فیلمنامه در این باره تأکید میکند که سریال محبوبترین مدیوم برنامههای تلویزیون است و مدیران نباید برنامههایی چون «دورهمی» و «خندوانه» را جایگزین سریالها بدانند.
پیمان عباسی درباره سریالهایی که این شبها از تلویزیون پخش میشود، میگوید: من چندان فرصت نمیکنم سریالهای تلویزیون را ببینم و درگیر کارهای دیگری هستم، با این حال تاکنون توانستهام چند قسمت از سریال «لیسانسهها» ساخته سروش صحت را ببینم.
وی با بیان اینکه باید سیاستگذاریهای تلویزیون در ساخت سریالها تغییر کند، اضافه کرد: در حوزه محتوا و سوژه باید با یک بازنگری سیاستگذاری داشته باشیم، زیرا مردم به دیدن سریال خوب نیاز دارند و از طریق سریالهای خوب است که آشتی با تلویزیون رخ میدهد.
همه نویسندگان حرفهای مثل مهراب و پیمان قاسمخانی و امیرمهدی ژوله ناخواسته کنار گذاشته شدهاند و جایگزینی برای آنها نیست. از زمانی که دو برنامه مثل «خندوانه» و «دورهمی» مخاطبان بسیاری پیدا کرد، انگار مدیران و مسئولان یادشان رفته است که مردم به سریال هم نیاز دارند. این نویسنده در پایان با اشاره به اینکه چرا سریالهای تلویزیون نمیتوانند مخاطبان را جذب کنند، توضیح میدهد: هنوز مردم بیشتر سریالهای ترکیهای را میبینند و کمتر سریالهای خود ما را نگاه میکنند و دلایل بسیاری برای این مسئله وجود دارد. به طور مثال هنوز درهای تلویزیون بسته است، ما نویسندگان نمیتوانیم سراغ بسیاری از موضوعات برویم و سیاستهای پشتپرده باید تغییر کند.
اما وضعیت بدتر از آن چیزی است که به نظر میرسد. برای مثال در حال حاضر سریال ضعیفی با عنوان «لیسانسهها» به کارگردانی سروش صحت از سیما پخش میشود که واقعاً به عنوان یک کار تلویزیونی توان جذب مخاطب را ندارد. قصه روایت و بازیهای ضعیف این اثر چیزی نیست که بتوان آن را انکار کرد. سروش صحت با سریال موفق «ساختمان پزشکان» به عنوان کارگردان مطرح شد، اما مدیران سیما به این مسئله توجه نمیکنند که آن سریال نویسندگانی چون برادران قاسمخانی را داشت و اتفاقاً دلیل اصلی موفقیت و جذب مخاطب هم فیلمنامه خوب آن بود، ولی سروش صحت با سریالهای دیگر نشان داده که نمیتوان روی او به عنوان کارگردانی موفق حساب کرد، اما مدیران سیما علاقه خاصی به او و امثال کارگردانهای میانمایهای چون او دارند. وضعیت بغرنج نبود سریال پربیننده در سیما اگر به همین منوال ادامه پیدا کند، در سالهای آتی رسانه ملی باید شاهد ریزش بیشتر مخاطب و سپردن بخشی از فرهنگ ملی به دست سریالسازان شبکههای خارجی باشد. نبود یک نقشه راه درباره سریالسازی چیزی است که همواره وجود داشته است.