سینمای کمدی ایران اتکای زیادی به بازیگرانش دارد. این را به تجربه بارها دیدهایم. در هر دورهای، گیشه سینمای کمدی در دست یک بازیگر میافتد و او تعیینکننده میزان فروش فیلم میشود.
میزان فروش فیلمهای کمدی در سالهای اخیر و تفاوتش با سایر ژانرها، یکی از بحثهای اساسی در حوزه سینما بوده است. در یکی، دو سال اخیر، این تفاوت میزان فروش به اوج خود رسیده و در حالیکه بیشتر تولیدات سینمای ایران در گیشه شکست میخورند، این فیلمهای کمدی هستند که حسابی میفروشند.
پرداختن به چرایی این موضوع تحلیلهای خودش را میطلبد، ولی یکی از ارکان فروش فیلمهای سینمایی حداقل در دو دهه اخیر برخی بازیگران خاص بودهاند. ناگهان یک بازیگر به محبوبیت عجیبی بین مردم دست پیدا میکند و حضورش در هر فیلمی، گیشه آن فیلم را تضمین میکند.
شاید زمانی بازیگران خوش چهره و چشم رنگی تضمینی برای فروش فیلمها بودند، ولی مخاطب امروز، به سمت بازیگران طناز با اکتها و تکیه کلامهای خندهآور گرایش دارد.
مخاطبِ خسته از تماشایِ کسالتآور و تکراری بازیگرانِ چشم رنگی، میداند حداقل با دیدن بازیگری طناز با چهرهای معمولی لحظات خوشی را سپری خواهد کرد. دلیلِ موفقیت بازیگران فیلمهای کمدی، نه زیبایی چهره و اندام، بلکه به شوخ بودن، راحت بودن و بانمک بودن او برمیگردد.
ستارهای به نام عطاران
زمانی مصداق بارز این علاقهمندی مردم، رضا عطاران بود. او پس از موفقیتش در سریالسازی برای تلویزیون، به سینما آمد و مرد شماره یک گیشه شد.
عطاران با ساختن سریالهای طنزش به محبوبیت خاصی بین مردم رسید و خیلی زود در سینما مرد گیشه لقب گرفت.
«نیش زنبور»، «ورود آقایان ممنوع»، «طبقه هساث»، «نهنگ عنبر»، «هزارپا» و «من سالوادور نیستم» نمونهای از فیلمهایی هستند که با حضور عطاران به فروشی خیرهکننده دست پیدا کردند.
در حضور بسیاری از بازیگران خوشچهره، این رضا عطاران بود که گیشه را مال خود کرده بود و حضورش تضمینی برای فروش بود.
زمان هنرنمایی جواد و پژمان
پس از کم کاری خودخواسته عطاران جهت بازی در فیلمهای کمدی، قرعه به نام جواد عزتی و پژمان جمشیدی افتاد.
عزتی نیز پس از دیده شدن در سریالهای مهران مدیری به ویژه بازی کردن در نقش بابا اتی در «قهوه تلخ»، به چهرهای بسیار محبوب بین مردم تبدیل شد.
فروش بالای «آینه بغل» و «اکسیدان» نام عزتی را به عنوان بازیگری پرفروش سر زبانها انداخت و باعث شد تا او در ۱۳۹۷ پولسازترین بازیگر ایرانی شود.
در کنار جواد عزتی، نام پژمان جمشیدی را برای بازی در فیلمهای کمدی بر سر زبانها افتاد.
جمشیدی با «خوب، بد، جلف» خودش را در ژانر کمدی محک زد و خیلی زود با «تگزاس» و «دینامیت» نشان داد توانایی بالایی در جذب مخاطب دارد.
جمشیدی هنوز در سینمای کمدی حضور دارد و موفقیت «شهر هرت» و «هتل» در گیشه، مشخص میکند جمشیدی همچنان بین مخاطبان محبوبیت دارد.
بهرام افشاری از راه میرسد
در سالهای اخیر و در حضور بازیگران بنامی مثل جواد عزتی و پژمان جمشیدی، کسی تصورش را نمیکرد بازیگری کم نام و نشان ناگهان از تئاتر و تلویزیون به سینما راه پیدا کند و رکوردهای فروش را بشکند.
بهرام افشاری با اینکه در بین علاقهمندان به تئاتر شناخته شده بود، ولی تا پنج، شش سال پیش برای عموم مردم نامی ناشناخته بود. تا پیش از حضور در پایتخت، چندین فیلم سینمایی بازی کرده بود، ولی هیچگاه مرد شماره یک فیلمها نشده بود.
نقشهایش بیشتر حاشیهای بود و کمتر به چشم آمده بود. اما حضور در سریال پایتخت، ورق را برای افشاری برگرداند و ناگهان او را ستاره نوظهور فیلمهای کمدی کرد.
به احتمال زیاد سازندگان و بازیگران «فسیل» تا قبل از اکران، چنین فروش و استقبالی را برای فیلمشان قائل نبودند، ولی میزان استقبال مردم از این فیلم موجب رقم خوردن اتفاقات خوبی در سینمای ایران شد.
فروش بینظیر «فسیل» در گیشه، تهیهکنندگان و فیلمسازان را به سودآوریِ سینمای ایران امیدوار کرد و نشان داد در شرایط فعلی میتوان فیلم ساخت و سود کرد.
«فسیل» در فروش و جذب مخاطب رکوردها را یکی پس از دیگری زد و پدیده اکران سینمای ایران لقب گرفت. در این فیلم، بیش از همه بازیِ بهرام افشاری به چشم آمد. محبوبیت او از پایتخت، اینجا به دادش رسید و بخش زیادی از فروش را تضمین کرد.
توجه به رقمهای فروش یک فیلم، تعیینکننده معیار مناسبی برای ستاره شدن یک بازیگر در ژانری به خصوص نیست، اما پس از فروش عجیب و غریب «سال گربه»، باید نام بهرام افشاری را در کنار دیگر ستارههای فیلمهای کمدی قرار داد.
در حالیکه جواد عزتی با «تمساح خونی» رکوردهای افتتاحیه فروش را میشکست، ناگهان بهرام افشاری با «سال گربه» از راه رسید و رکوردها را مال خود کرد.
افشاری با «سال گربه» توانست در نخستین روز نمایش فیلم، ۳۲ هزار نفر را به سینما بکشاند و این آمار یعنی بیشترین میزان جذب مخاطب در نخستین روز اکران پساکرونایی سینماهای ایران.
موفقیت خیرهکننده افشاری اقبال تماشاگران به او را نشان میدهد. افشاری را باید ستاره نوظهور فیلمهای کمدی دانست. نام و حضور او در فیلمها، تضمینی برای فروش فیلم است و این موضوع، کارگردانان زیادی را به سمت همکاری با این بازیگر میکشاند. سالهای پیشرو، به بهرام افشاری و حضورش در فیلمهای کمدی اختصاص دارد.
