ادامه حیات انتشارات علمی و فرهنگی با تنفس مصنوعی

در حالیکه بسیاری از انتشاراتی‌های بزرگ در دنیا عمری بیش از صد سال دارند و همچنان پرقدرت به فعالیت‌شان ادامه می‌دهند، متاسفانه در ایران، انتشاراتی‌ها پس از چند دهه فعالیت با مشکلات عدیده‌ای جهت فعالیت و رقابت در صنعت نشر مواجه می‌شوند.

 

تازه‌ترین نمونه این بحران را باید در انتشارات دولتی علمی و فرهنگی جست‌وجو کرد. انتشاراتی باسابقه که بخش مهمی از کتاب‌های موجود در صنعت نشر را ترجمه و روانه بازار کرده، امروز به وضعیتی دچار شده که چیزی با ورشکستگی فاصله ندارد.

 

شنیدن چنین اخباری درباره انتشاراتی‌های بزرگ کشور مایه اندوه و افسوس بسیار است. در شرایطی که این انتشاراتی تا سال‌های پیش، هر ماه کتاب‌هایش به چاپ مجدد می‌رسید و چاپخانه این انتشاراتی دائم مشغول کار بود، حالا خبر می‌رسد در سال گذشته این انتشاراتی جز چند نوبت چاپ، کار دیگری نداشته و این معنای فاجعه را برای یک انتشاراتی بزرگ می‌دهد.

 

این اتفاق در حالی افتاده که بخش مهمی از کتاب‌های ادبی ایران و جهان در این انتشاراتی به چاپ رسیده و فعالیت نصفه و نیمه انتشاراتی علمی و فرهنگی برای صنعت نشر و جامعه کتابخوان عواقب جبران‌ناپذیری خواهد داشت.

 

در این میان چند تصمیم و اتفاق کار را برای این انتشاراتی باسابقه سخت کرده و هنوز مجال نفس کشیدن به آن نداده است. نخستین دلیل را باید در انتخاب مدیران ناآشنا به حوزه نشر دانست که بدون ایده و اطلاع وارد این بخش می‌شوند و با تصمیم‌هایشان وضعیت را از آن چیزی که هست بدتر می‌کنند.

 

همچنین همزمانی چند اتفاق کار را برای انتشارات علمی و فرهنگی سخت کرده است. دو وزارتخانه کار و علوم سهامداران این انتشاراتی بودند و حالا شنیده می‌شود وزارت کار، سهام ۴۹ درصدی وزارت علوم را خریده و تنها سهامدار انتشاراتی شده است.

 

همین موضوع یکی از آسیب‌هایی است که به انتشارات علمی و فرهنگی رسیده است. وزارت علوم به خاطر حضور افراد کارشناس و ارتباط با بدنه دانشگاهی، گزینه بهتری برای اداره کردن یک انتشاراتی بود و حالا با واگذار کردن تمام سهامش به وزارتخانه‌ای که تخصص کافی و لازم را ندارد، بار مشکلات را بیشتر کرده است.

 

این واگذاری یکی از آن تصمیم‌های اشتباهی است که نباید گرفته می‌شد و حالا عواقبش گریبان انتشارات را گرفته است.

چاپ نکردن دفترچه‌های تامین اجتماعی توسط چاپخانه‌های این انتشاراتی، یکی دیگر از عوامل تضعیف بنیه اقتصادی انتشارات علمی و فرهنگی بوده است.

 

البته این هم نقدی به عملکرد یک انتشاراتی با سابقه‌ای ۵۰ ساله است که چرا حیات و مماتش را به چاپ کردن دفترچه‌های تامین اجتماعی گره زده است. مگر انتشاراتی‌های معتبر در دنیا با این رانت‌های دولتی فعالیت می‌کنند و چرا یک انتشاراتی با چنین سابقه‌ای نمی‌تواند حیاتش را به فعالیت درست و اصولی در صنعت نشر گره بزند؟

 

وقتی قطعات پازل این قبیل اتفاقات کنار هم چیده می‌شود، به خوبی می‌توان ضعف مدیریت و اداره را در یک انتشاراتی دید. قطعا ضعف‌های انتشارات علمی و فرهنگی محصول امروز و امسال نیست و این انتشاراتی از قبل دچار مشکلات زیادی بوده، ولی برخی تصمیم گیری‌ها موجب بدتر شدن وضعیت آن شده است.

 

انتشارات علمی و فرهنگی همانند دیگر انتشاراتی‌های بزرگ، آبرو و اعتبار صنعت نشر ایران است. وقتی یک انتشاراتی با پنج دهه فعالیت و حمایت‌های دولتی به این چنین روزی می‌افتد، باید چه چشم‌اندازی را برای صنعت نشر و بازار کتاب ایران متصور شد.

  1. Connie Flowers
    ۱۸ بهمن ۱۴۰۳

    My brother recommended I might like this blog. He was totally right. This post actually made my day. You can not imagine simply how much time I had spent for this information! Thanks!

  2. Lindsay Casey
    ۰۱ اسفند ۱۴۰۳

    Some genuinely wonderful blog posts on this internet site, thanks for contribution. “It is not often that someone comes along who is a true friend and a good writer.” by E. B. White.