گردهمایی بزرگ خانواده تئاتر در عصر روز شنبه 22 بهمن 97 با حضور تعداد کثیری از اعضاء خانه تئاتر و امضاء طومار بیانیه‌ی اعضاء خانه تئاتر به قوای سه‌گانه مقننه، مجریه و قضائیه، در عمارت جدید این خانه برگزار شد.
به گزارش تیتر هنر، در ابتدای مراسم اصغر همت، عضو هیئت‌مدیره خانه تئاتر با اشاره به هجمه‌هایی که اخیراً برای تئاتر پیش‌آمده است گفت: هرچند قبلاً هم اعتراض‌هایی به این اتفاق‌ها داشتیم اما نمی‌دانم چرا به چشم برخی از عزیزان نیامده است. اگر بگوییم این گردهمایی نخستین اعتراض ماست، فتح بابی بین اهالی تئاتر به شمار می‌رود که امیدوار هستیم این تعامل بیشتر شود.
تصمیم گرفتیم عکس‌العملی نسبت به این اتفاق‌ها داشته باشیم؛ نتیجه دورهم جمع شدن انجمن‌ها و کانون‌های خانه تئاتر و برآیند نظر آن‌ها بیانیه کنونی شد.
وی سپس بیانیه‌ی خانه تئاتر را برآیند جلسات هیئت‌مدیره و نظرات انجمن‌ها و کانون‌های خانه تئاتر دانست و تأکید کرد: ما با این گردهمایی می‌خواستیم از طریق تعامل به احقاق حق خود برسیم و قصد جبهه‌گیری نداریم. ما با این گردهمایی خیلی خاضعانه و تعامل گونه از قوای سه‌گانه خواستیم که تئاتر را جدی‌تر بگیرند و مسئولانه‌تر برخورد کنند و امور را به متخصص‌ها واگذار کنند. مسئله‌ای که تاکنون خیلی کم شاهد آن بودیم و امیدوارم سرفصلی برای انسجام بیشتر ما با هم باشد.
همت در ادامه یادآور شد: ما نیاز داریم هماهنگی و یکدلی بیشتری باهم داشته باشیم. امیدوارم مسئولان حرکت ما را جدی بگیرند و بدانند تا رسیدن به احقاق حقمان این مسئله را دنبال خواهیم کرد.
پس از سخنان همت ایرج راد رئیس هیئت‌مدیره خانه تئاتر، بیانیه اعضاء خانه تئاتر به قوای سه‌گانه مقننه، مجریه و قضائیه را به شرح زیر قرائت کرد:
تئاتر همواره تأثیری شگرف در بهبودِ نابسامانی‌های جوامع، نقدِ عملکرد نهادهای سیاسی، اقتصادی، آموزشی، تولید اندیشه و ایجادِ نشاط و همچنین روانشناسی اجتماعی را داراست.
در بسیاری از کشورها، نهادهای دولتی و خصوصی تمامِ اهتمامِ خویش را در حضورِ چشم‌گیر و پرقدرتِ تئاتر در جامعه بنانهاده تا مردمانی زنده، پویا، خلاق، مطالبه گر و آگاه داشته باشند. وجودِ تئاتر در یک کشور، میزانِ سنجشِ آزادی و روحِ گفتگو در آن به‌حساب می‌آید. حفظ شأنی‌ات تئاتر به‌عنوان یکی از شاخصه‌های مدنیتِ شهری، نشانه‌ی والایی، مرتبت و رفیع بودنِ دولت‌هاست.
ما امضاکنندگان این بیانیه با ابراز تأسف از وضعیتِ موجود، مسئولان محترمِ سه قوه‌ی مقننه، مجریه و قضائیه را به هم‌نشینی و گفتگو دعوت می‌کنیم؛ زیرا معتقدیم نخستین و بدیهی‌ترین حقوقِ جدایی‌ناپذیرِ هنرمندانِ تئاتر ایرآن‌که حقِ حیاتِ عزتمند، حفظِ شأنی‌ات و کرامت، آزادی بیان، امنیتِ شغلی و امنیتِ روانی است از سوی آن قوای محترم مغفول واقع‌شده است.
بایسته است در این برهه‌ی حساس از زمان به‌جای ایجادِ حسِ یأس، ناامیدی و سرخوردگی، به گشایش، نشاط و امید همت گماشته و نیروهای دلسوز فرهنگ و هنر را به فعالیت و تلاشِ بیشتر دعوت کنیم.
این پرسش‌ها برای ما اهالیِ تئاتر بسیار پراهمیت است که چرا جامعه‌ی ایران به روزگاری چنین سرشار از عصبیت، اضطراب و گجستگی پا نهاده است؟
چرا رفعِ معضلات بزرگ و عدیده‌ی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را وانهاده و به چند موضوع یا ایرادِ سطحی، ساده و پیش‌پا افتاده‌ی نظارتی در حوزه‌ی تئاتر پرداخته‌‌ایم؟
چنانچه شاهد هستیم خانواده‌ی تئاتر هنوز به رفعِ کاستی‌های بیمه‌ی تأمین اجتماعی نائل نشده که با کسری بیست‌درصدی در لایحه‌ی بودجه مواجه می‌شود؛ و یا هنوز موردِ حمایتِ جدیِ متولیانِ خود قرار نگرفته که از سوی رسانه‌های بزرگ و کوچک همچون صداوسیما، روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها یا نهادهای قضایی با سخت‌گیرانه‌ترین برخوردها روبرو شده که باید بر آن نام «بدعت» نهاد.
ما امضاکنندگان این بیانیه به تهمت‌های سطحی و ناروایی که در این روزها به تئاتر و هنرمندانِ شریفِ آن روا داشته می‌شود معترضیم.
دخالت‌های غیرقانونی و غیرتخصصی، بازداشت و فراخواندنِ کارگردانانِ تئاتر جهتِ تفهیمِ اتهام را محکوم کرده و بی‌حرمتی به این خانواده‌ی بزرگ و زیر پا گذاشتن جایگاهِ معترض و منتقدِ آن را برنمی‌تابیم.
ما ضمن رعایتِ قانون و حفظ خطّ مرزها، اعتراض و نقد را حقِ قانونی خود دانسته و خواستارِ صیانت از فکر و اندیشه در حوزه‌ی تئاتر هستیم. پس لازم است قوای محترم سه‌گانه به‌طور شفاف و دقیق در حدودِ وظایفِ خویش عمل کرده تا هنرِ تئاتر با تمامِ کمبودها با هر برخوردِ احساسی، شخصی و فراقانونی عمرِ خویش را در پاسخ‌گویی سپری نکند.
امید که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت هنری، مرکز هنرهای نمایشی و شورای نظارت و ارزشیابی وجاهتِ قانونی و مسئولیت‌هایشان را تبیین و تشریح کرده تا از این پس شاهدِ جفا بر اهالیِ فرهنگ و هنر نباشیم.
در پایان، روزهایی پر از امید به زندگی و آینده را برای همگان آرزومندیم.
جامعه‌ی بدون تئاتر، جامعه‌ای مرده و زوال‌پذیر است.
هنرمندانِ تئاتر ایران
اکبر زنجان‌پور: تئاتر متفکر دنبال پول نیست
اکبر زنجان‌پور هم در این نشست گفت: چند سال پیش می‌شنیدیم که می‌گفتند تئاتر را خصوصی‌سازی کنید اما من مخالف این قضیه بوده و هستم. چون خصوصی‌سازی یعنی باید سالن به هر طریق پر شود و وقتی نتوانی حرفی که برای تئاتر است بزنی شروع می‌کنی از هنرمندان آن‌طرف تئاتر می‌آوری. اگر تئاتر خوب باشد خوب می‌فروشد اما این را از تئاتر گرفتند و به مخاطب تئاتر گفتند مشتری
در ادامه مراسم اکبر زنجان‌پور، کارگردان و بازیگر پیشکسوت تئاتر، ضمن ابراز مخالفت با خصوصی‌سازی تئاتر گفت: خصوصی‌سازی یعنی باید سالن به هر طریق پر شود و وقتی نتوانی حرفی که برای تئاتر است بزنی. مشکل تئاتر را از زمانی شد که بر مخاطب تئاتر نام مشتری نهاده شد. همین مسئله باعث شد که تئاتر مخاطب خود را از دست بدهد.
وی با تأکید بر ضرورت ارتباط پنهان تماشاگر و هنرمند، گفت: تئاتر متفکر هیچ‌گاه به دنبال پول درآوردن نیست بلکه به دنبال این است که بین هنرمند و تماشاگر ارتباط برقرار کند. راز موفقیت تئاتر در این است که متأسفانه آن را از تئاتر گرفته‌اند. تئاتر بدون تفکر حق بچه‌های تئاتر نیست.
این پیشکسوت هنر تئاتر خاطرنشان کرد: هنرمند تئاتر باید مثل دوندگانی باشد که مشعل را به هم می‌دهند تا به نسل بعد برسد اما امروز در حال از دست دادن این هستیم.
محمود عزیزی: ما دیگر نیازی به معاونت هنری و اداره کل تئاتر نداریم!
محمود عزیزی کارگردان، بازیگر و استاد دانشگاه تئاتر، سخنران بعدی این گردهمایی بود. وی این اتفاق و این گردهمایی را شروع یک جریان دانست و افزود: از اول انقلاب تاکنون ما هیچ جریانی نساخته‌ایم؛ و این بسیار بد است که ما در هیچ حوزه‌ای از هنر جریان سازی نکرده‌ایم.
عزیزی این حد از بی‌حرمتی به جامعه تئاتری که تاکنون جوانمردانه ایستاده و سالن را پرکرده و چرخش اقتصادی ایجاد کرده و آن‌قدر بی‌توجهی دیده است را فرای واژه بی‌شعوری دانست و گفت: فکر می‌کنم در این وضعیت باید کمی باهم روراست باشیم. اگر قرار است بخش خصوصی اداره تئاتر را به عهده بگیرد تکلیف همه روشن می‌شود و این بخش دیگر احتیاجی به معاون هنری و مدیرکل هنرهای نمایشی ندارد. مسئولیت ممیزی کردنش هم تنها یک‌گوشه می‌طلبد و نیازی به این تشکیلات بزرگ دولتی نیست که بخواهند این‌قدر هزینه برای نگهداری این حجم از نیرو کنند.
این مدرس دانشگاه و بازیگر تئاتر ادامه داد: اگر بودجه‌ای برای تئاتر است باید به مسئولان و متولیان صنف آن‌که خانه تئاتر است، بدهند. ما مدام می‌خواهیم خاضعانه گفتگو کنیم، اما گفتگو طرف مقابلی هم می‌خواهد که اینجا او نیست. ما تنها می‌توانیم مونولوگ خود را داشته باشیم که این مونولوگ باید منسجم و تبدیل به جریان شود؛ ما در طول چهل سال هیچ جریانی نساخته‌ایم و این خیلی خجالت‌آور است.
وی شروع چنین جریانی را خوب دانست و افزود: متأسفانه ما پس از سال‌ها هنوز هم جایگاه حقوقی در نظام جمهوری اسلامی نداریم و همانند زگیل در این جامعه زندگی می‌کنیم چون نه پشتوانه قانونی داریم نه چیز دیگر.
عزیز خاطرنشان کرد: مسئولان تئاتر تنها به ارائه بیلان جشنواره‌هایشان مشغول هستند. ما کجای قضیه هستیم؟ درحالی‌که متوسط سواد خانواده تئاتر بالای لیسانس است؛ در کدام وزارتخانه این میزان مدرک را می‌بینید؟ بااین‌همه وضعیت معیشتی ما کجای قضیه است؟ چقدر می‌توان با این شرایط تاب آورد؟ بعد می‌گوییم خاضعانه می‌خواهیم گفتگو کنیم؛ درحالی‌که گفتگو طرف مقابلی می‌خواهد که ما نداریم.
بهزاد فراهانی: تنها راهمان وحدت است
در ادامه مراسم بهزاد فراهانی عضو هیئت‌مدیره خانه تئاتر و رئیس هیئت‌مدیره انجمن بازیگران خانه تئاتر بر وحدت هرچه بیشتر خانواده تئاتر تأکید کرد و گفت: «ما در خانه تئاتر دو هزار عضو داریم و بد نیست خودمان را گاهی نقد و کالبدشکافی کنیم تا ببینیم مشکل چیست؟» ما همان مردم پیش از انقلاب هستیم؟ همان موقع که خیلی‌ها آرزو داشتند بازیگران تئاتر قبول کند در سینما بازی کند؛ اما امروز علاوه بر مسائل سیاسی، شایستگی ما هم لطمه خورده و رنجور شده‌ایم و در این شرایط جز وحدت هیچ کار دیگری نمی‌توانیم بکنیم.
وی افزود: وحدت، این فضیلت تاریخی بین ما گم‌شده است. هزار دغدغه برای امروز می‌توان برشمرد ما باید انسجام خود را بیشتر کنیم. متأسفانه این انسجام کم‌جان شده است. یک وحدت عاطفی و عاشقانه خوب باید بین ما جریان یابد. چیزی که در کشور ما قدمت دارد. با چنین وحدتی می‌توان در بدترین شرایط بهترین کارها را کرد. جز با وحدت وضعیت تئاتر بهبود پیدا نخواهد کرد.
او با تأکید بر اینکه «وضعیتی که بر تئاتر فرود آمده بهبود پیدا نمی‌کند مگر اینکه ما دست هم را بگیریم» گفت: میزان سنجش و انگاره ارزش‌های تئاتر شده است گیشه. این سالن‌ها تنها شرایطی بود که کمک‌های دولتی به تئاتر را حذف کنند، سالن‌های خودمان مثل تئاتر شهر و تالار وحدت را بگیرند و ارزش‌افزوده‌ای از ما بگیرند که ربطی به ما ندارد. می‌گویند چرا خانه تئاتر خاموش بوده؟ ما خاموش نبوده‌ایم اما نیرویی باید پشت سرمان باشد.
عضو هیئت‌مدیره خانه تئاتر با بیان اینکه ما باید تنهایی به جنگ وزارت ارشاد برویم، یادی از وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی کرد و افزود: آقای صفارهرندی یک‌بار گفت تئاتر مثل ماکارونی می‌ماند و ماکارونی چند جور است… گفتم وای بر ما که می‌بینیم تئاتر به چه روزگار بدی افتاده است.
فراهانی در پایان خاطرنشان کرد: وقتی کینه‌هایمان را نسبت به هم دور بریزیم به هم نزدیک می‌شویم. تئاتر بدون وحدت هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد.
در پایان مراسم اصغر همت با گلایه از صداوسیما به پخش برنامه‌ای درباره تئاتر از صداوسیما اشاره کرد و گفت: چند شب پیش در برنامه‌ای در رسانه ملی گفتند چه تئاتر فاخری وقتی بازیگری نقش سگ را بازی می‌کند! این‌ها فکر می‌کنند ما آنی هستیم که بازی می‌کنیم و برای همین نهی می‌شویم از ایفای نقش منفی.
وی به پیگیری مطالبات تا حصول نتیجه توسط خانه تئاتر تأکید کرد.
