به گزارش هفت هنر، در این نشست، مصطفی رحماندوست، شاعر، قصه نویس و مترجم کتاب های کودکان با بیان این که همکاری و گردهمایی برخی دستگاه ها مانند کانون پرورش فکری، نهاد کتابخانه ها و استانداری فارس برای حل مشکلات کتابخوانی کودکان و نوجوانان اتفاقی قابل توجه است گفت: شخصاً امیدوار نیستم که بتوان مشکلات کتابخوانی را در یک نسل حل کرد چرا که در حال حاضر حتی اهالی کتاب هم به دلیل درگیری در مسایل دیگر، وضع مطالعه شان خراب است و باید برای خانه ای که از پای بست ویران است، طرحی نو در انداخت. وی تنها راه گسترش مطالعه را آغاز مطالعه در خانواده ها دانست و تصریح کرد: ما هر چقدر هم نصیحت کنیم و حدیث بخوانیم به بالا رفتن سرانه مطالعه در کشور نمی انجامد.
رحماندوست با تاکید بر اینکه حرف ها باید توأم با عمل باشد، آغاز گسترش مطالعه را قصه خواندن برای کودکان عنوان کرد و ادامه داد: اولین چیزی که در مقوله ادبیات کودک به ذهن می آید کتاب های شعر و داستان است. در واقع ادبیات کودک یعنی شعر و داستان و زمانی که این ها مورد استفاده قرار بگیرند، ادبیات کودک معنی پیدا می کند.
این شاعر و مترجم کتاب های کودکان در ادامه سخنانش، ادبیات را دارای دو گونه شفاهی و مکتوب اعلام کرد و گفت: در حال حاضر بخش ادبیات شفاهی ما به دلایل متعدد فعال نیست و دیگر از پدربزرگها و مادربزرگ ها که هر شب یک قصه برای کودکان میگفتند اثر چندانی وجود ندارد.
وی با اذعان بر این که علاقمندی به استفاده از ادبیات شفاهی وجود دارد اما امکانات آن فراهم نیست، اظهار امیدواری کرد تا شهری مثل شیراز به پایلوت برنامه ریزی برای گسترش مطالعه تبدیل شود و به تبع آن شهرهای دیگر هم در این زمینه گام بردارند.
وی با ذکر خاطره ای از جلسه خود با یکی از معاونان دولت تدبیر و امید در خصوص گسترش کتابخوانی خاطرنشان کرد: در اوایل دولت آقای روحانی با یکی از معاونان ایشان جلسه ای در خصوص بهبود وضعیت کتابخوانی برگزار کردیم اما بعدها آن قدر مسایل سیاسی دور و برشان را گرفت که این موضوع به فراموشی سپرده شد. جای تاسف است که در کشور ما تا مساله ای سیاسی نشود به آن توجه نمی شود.
رحماندوست در ادامه با طرح این پرسش که چرا در جامعه ما کتاب خوانده نمی شود، به برخی از پاسخهای ارائه شده در این خصوص اشاره کرد و گفت: بیان دلایلی مانند گسترش فضای مجازی نمی تواند پاسخ مناسبی برای کتاب نخواندن ما باشد چرا که در کشورهای دیگر که فضای مجازی و برنامه های رادیویی و تلویزیونی به مراتب از ایران گسترش بیشتری دارد سرانه مطالعه از کشور ما بسیار بالاتر است و عملاً ثابت شده فضای مجازی مانعی برای مطالعه کردن نیست.
این فعال ادبیات کودک، گرانی کتاب را نیز دلیل موجهی برای نبود مطالعه ندانست و گفت: مشکل اینجاست که این فرهنگ نهادینه نشده که کتاب هم مانند اسباب بازی ها و خوراکی ها به جان کودک می نشیند و باید این نیاز کودک هم تامین شود.
وی با انتقاد به این که هیچ احساس نیازی به کتاب خواندن در جامعه ما احساس نمی شود اظهار داشت: بسیاری از مسایلی که برای کتاب نخواندن مطرح میشود بهانه هایی برای در رفتن از زیر بار کتابخوانی است.
رحماندوست با بیان این که مشکل اصلی ادبیات کودک به خانواده ها برمی گردد گفت: این مشکل در کشور ما در حال شناخته شدن است اما در حال حل شدن نیست.
این شاعر و نویسنده در ادامه گفت: باید از راه های مختلف مردم را برای حضور در کتابخانه ها دعوت کرد و کتابخانه ها را به آن ها معرفی نمود.
رحماندوست دعوت مردم به کتاب و کتابخوانی و تداوم در آن را مساله مهمی ارزیابی کرد و افزود: همه می دانیم وقتی خانواده اهل مطالعه نباشد معمولاً کودکان نیز اهل مطالعه نمی شوند بنابراین باید اول پدر و مادرها را از فواید و مزایای مطالعه آگاه کرد.
وی پرورش شهروندان آگاه را از مزایای کتاب خواندن دانست و تصریح کرد: باید تلاش کنیم از کتاب خواندن برای کودکان خاطره بسازیم و کتاب خواندن را آئین مند کنیم.
این فعال ادبیات کودک در همین ارتباط افزود: در کشورهای دیگر دوره آئین مندی مطالعه گذشته و آنها اکنون در مرحله لذت از مطالعه به سر می برند و چون لذت مطالعه و کتاب خواندن را چشیده اند آن را رها نمی کنند.
رحماندوست در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه یکی از راه های ایجاد علاقه به مطالعه در کودکان ایجاد انگیزه در آن ها می باشد گفت: سوال این است که برای ایجاد انگیزه مطالعه چه کارهایی باید انجام دهیم.
وی در پاسخ به این پرسش اظهار داشت: برای ایجاد انگیزه مطالعه در کودکان و لذت بردن از آن باید برای کودک خاطره سازی و آئین مندی مطالعه کتاب را انجام داد.
رحماندوست همچنین با اشاره به رفتار برخی والدین در زمینه عملکردهای خاص کودکانشان گفت: همان طور که وقتی کودک ما حرف به خصوصی یا حرکت منحصر به فردی را از خود بروز می دهد و ما در جمع از آن ها می خواهیم آن حرف یا حرکت را تکرار کنند باید فضایی را ایجاد کنیم که خواندن کتاب نیز به یک «پُز اجتماعی» تبدیل شود و افراد به یکدیگر بگویند من تا کنون فلان تعداد کتاب را مطالعه کرده ام.
این فعال عرصه ادبیات کودک در ادامه سخنانش یکی از راه های گسترش مطالعه در میان کودکان را استفاده از ویژگی های بازی های کودکانه عنوان کرد و گفت: بازی به دلیل ویژگی های خاصی که دارد همیشه مورد توجه کودکان است. حال باید با شناسایی ویژگیهای بازی های کودکانه از آن ویژگی ها در راستای گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی استفاده کرد و در واقع باید به سمتی حرکت کنیم که بازی کتاب خواندن را در میان کودکان نهادینه کنیم.
