ساکت با بیان اینکه معضل بیکاری در جامعه باعث شده تا هر فردی با خرده معلومات موسیقیایی؛ تدریس موسیقی را آغاز کند، گفت: متاسفانه امروز آموزش نسل جوان ما در خطر است چراکه افرادی در مسند استادی قرار میگیرند که هرگز از لحاظ فنی و دانش به این مرحله نرسیدهاند و نمیتوانند هنرجو یا دانشجو را به یک سرمنزل امن برسانند.
به گزارش هفت هنر، کیوان ساکت، ازجمله نوازندگان تار و آهنگسازان فعال موسیقی است که در کارنامه کاری خود آثار متنوعی از تکنوازی و کپی آثار موسیقی کلاسیک غرب با تار و سه تار دارد. او که آهنگسازی و اجرای کنسرت با ارکسترهای بزرگ را برعهده داشته درباره استفاده از ساز تار در موسیقی تلفیقی گفت.
ساکت با اشاره به عکسهای باقی مانده از انجمن کنسرت اخوت به سرپرستی درویش خان اظهار کرد: تلفیق در موسیقی ایرانی چیزی جدیدی نیست و ریشهای بیش از صد سال در ایران دارد. تلفیق به سه صورت در موسیقی استفاده میشود.
او به انواع مختلف تلفیق در موسیقی اشاره کرد و افزود: تلفیقِ رنگهای صوتی یعنی سازهای مختلف ایرانی و غربی در کنار هم رنگهای مختلف صوتی را ایجاد کنند همچنین تلفیق در فرم که با سازهای غربی فرمهای ایرانی را اجرا کنند کمااینکه این کار در گذشته نیز اجرا شده مانند استاد صبا و مرحوم یاحقی.
او با اشاره به نوع سوم تلفیق در موسیقی توضیح داد: تلفیق در محتوا نوع دیگری است که در موسیقی استفاده میشود یعنی با استفاده از سازهای ایرانی و غربی محتوایی را ایجاد کنید که برگرفته از موسیقی هر دو باشد یا یکی از آنها باشد البته تلفیق میتواند در هر سه نوع نیز مشترک باشد.
این هنرمند با اشاره به انجمن اخوت تصریح کرد: آنچه مهم است این است که محتوا و فرم در تلفیق به چه صورتی بارز میشود. بعضی اوقات گروههای تلفیقی آثاری را ارائه میدهند که در محتوا، فرم و بافت فاقد ارزش هنری هستند.
او با اشاره به اینکه هر چیزی تعریفی دارد و در یک شخصیت و هویت خاص خلاصه میشود، تصریح کرد: در گروههای تلفیقی ساز تار از اصالت خود و از آن تعریفی که ما برای صدای تار داریم خارج شده است؛ صدای تار از زمان آقا حسینقلی تا استاد شهناز و تارنوازان امروز دایره گستردهای دارد اما متاسفانه بسیاری از اجراهایی که با تار در کنسرتهای تلفیقی شنیده میشود در دایره و محدوده صدای تار قرار ندارد و صدای شناسنامهداری نیست و هویت و شخصیت صدای تار را ندارد.
ساکت تصریح کرد: ناهمگونی این عنصر در تلفیق است که امروز نمیتوانیم بسیاری از آثار موسیقی را جزو آثار با هویت و شناسنامهدار تلفیقی محسوب کنیم. البته ممکن است گروهی موسیقی ایرانی بنوازد و در ردیف هم باشد اما صدای تار در آن دایره نباشد.
این استاد تار با اشاره به اینکه برخی از آثار تلفیقی از لحاظ هویت کارهای بسیار ضعیف هستند، افزود:. این آثار از لحاظ بافت، ملودی و رنگ صدایی بسیار ضعیف هستند اگر قرار است تار در یک گروه تلفیقی صدای ساز دیگری را بدهد چرا از همان ساز استفاده نمیکنند.
او در بخش دیگری از صحبتهایش، درباره ارتباط جامعه با موسیقی، ادامه داد: هر موسیقی در جهان مخصوص سن خاصی نیست، نوعی از موسیقی مخصوص کودک است نوعی از موسیقی برای سن خاص و انسانهایی است که کمتر با مفاهم ادبی و فلسفی سر و کار دارند و موسیقیای نیز برای افرادی است که با مفاهیم فلسفی سر و کار دارند.
ساکت با بیان اینکه موسیقی ایرانی موسیقی درونگرایی است، خاطرنشان کرد: هر چه سطح جامعه از لحاظ فرهنگی و آشنایی با زیربناهای فرهنگی سطح بالاتری داشته باشد و با فرهنگ و ادبیات کشور آشنا باشند علاقه آنها به موسیقی ایرانی بیشتر میشود چراکه موسیقی ایرانی انسان را به گردش درون ذهن و روح خود وامیدارد.
او همچنین به افزایش تعداد علاقهمندان به موسیقی در سالهای اخیر اشاره کرد و افزود: افزایش علاقمندان به موسیقی باعث خوشحالی است اما از آنجاکه جامعه با معضل بیکاری روبروست و این حقیقت غیرقابل انکار است باعث شده هر فردی با خرده معلومات موسیقیایی تدریس موسیقی را آغاز کند.
ساکت با اشاره به اینکه در گذشته اگر کسی میخواست استاد موسیقی شود باید مرارتهای فراوانی را تحمل میکرد، اظهار کرد: امروز آموزشگاههایی را میبینیم که با کمترین کیفیت هنری و دانش و اطلاعات علمی و فنی تدریس میکنند و در حقیقت استعدادهای هنرجویان و علاقهمندان به موسیقی را تخریب و نابود میکند و متاسفانه با تبلیغات عوامفریبانه مردم را به خود جذب میکند.
او با تاکید بر اینکه گسترش این آموزشگاهها به ضرر موسیقی است، اضافه کرد: این خطری است که امروز آموزش نسل جوان موسیقی ما را تهدید میکند و چه بسا استعدادهای فراوانی از بین رفته یا دلسردو ناامید شدهاند. البته این مشکل درباره دانشگاههای موسیقی نیز وجود دارد و واحدهای درسی آنها مشکلات اساسی دارد و خیلی از افرادی که در دانشگاههای شهرستانها تدریس میکنند و لفظ استاد به غلط به آنها گفته میشود هرگز از لحاظ فنی و دانش به مرحله استادی نرسیدهاند و نمیتوانند هنرجو یا دانشجو را به یک سرمنزل امن برسانند.
ساکت با بیان اینکه برای حل این معضل می توان از راهکارهای دیگر کشورها استفاده کرد؛ افزود: کشورهای دیگر این مشکل را با تشکیل ارکسترهای بزرگ و کوچک در همه شهرها حل کردهاند چراکه با تشکیل این ارکسترها معضل کار فارغالتحصیلان موسیقی برطرف شده و این افراد بجای آموزش در آموزشگاه در این ارکسترهای مشغول فعالیت میشوند و همزمان نیز میآموزند از این طریق آموزش در این کشورها به آرامش و روال مناسب خود بازمیگردد. اما متاسفانه ما در زمینه ارکستر در کشورمان مشکل داریم.
این هنرمند در پایان درباره برنامههای آیندهاش نیز گفت: درحال آمادهسازی برای برگزاری تور کنسرت در سراسر اروپا هستم. این تور «سازی» است و همراه با چندین گروه مختلف برگزار میشود.
او ادامه داد: از طرفی آخرین مراحل ویرایش کتابم در حال انجام است همچنین مراحل آمادهسازی آلبوم جدیدم را طی میکنم و هر شب نیز مشغول ضبط برنامههایی برای شبکه نیستان در رادیو هستم.