کیفیت و تنوع آثار مستند به امتیازی برای جشنواره فیلم فجر تبدیل شد

کتایون جهانگیری که ساخت مستند‌هایی مثل «ماراتن به سوی خط باریک قرمز»، «شکارچی»، «پناه جان»، «همه چیز درباره آرزو» و «زیر این چتر باران می‌بارد» را در کارنامه کاری خود دارد، معتقد است در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر، انتقاد به کیفیت آثار داستانی بالا بود، ولی در مقابل کیفیت، تنوع و رنگارنگی فیلم‌های مستند به امتیازی برای جشنواره تبدیل شد.

کتایون جهانگیری که جایزه ویژه شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت را برای فیلم مستند «ماراتن به‌سوی خط باریک قرمز» کسب کرده درباره بخش مستند چهل و سومین جشنواره فیلم فجر گفت: حضور در هر جشنواره‌ای می‌تواند به افزایش تعداد مخاطبان آن اثر کمک کند. وقتی تماشاگری به دنبال فیلمی برای تماشا کردن می‌گردد، بی‌شک به امتیاز و نظر مخاطبان و منتقدان توجه ویژه دارد. هر قدر یک فیلم در جشنواره‌های بیشتری نمایش داده شده باشد و جوایز بیشتری کسب کرده باشد برای مخاطبان اشتیاق بیشتری برای تماشا کردن آن ایجاد می‌کند. سینمای مستند نیازمند داشتن مخاطبان بیشتر است و حضور در جشنواره‌ها می‌تواند به افزایش دایره مخاطبان یک اثر مستند کمک کند.

کارگردان مستند «شکارچی» افزود:، اما از زاویه دیگر هم می‌توان به این قضیه نگاه کرد. اینکه جشنواره فیلم فجر جشنواره تخصصی فیلم داستانی است یا جشنواره‌ای برای تمام گونه‌های سینمایی! در واقع باید دید برگزارکنندگان جشنواره چه دیدگاهی درباره این موضوع دارند. به نظر می‌رسد جشنواره فیلم فجر می‌خواهد اینطور خودش را معرفی کند که جشنواره‌ای برای تمام گونه‌های سینمایی است. با چنین دیدگاهی مسلماً آثار بلند مستند شایسته این هستند که در چنین جشنواره‌ای حضور داشته باشد.

کارگردان «فریاد شد آواز» گفت: در جشنواره فیلم امسال مخاطبان چندان از آثار داستانی راضی نبودند و رده فیلم‌های مستند به لحاظ کیفیت بالاتر بوده است. شاید بتوان اینطور گفت که این آثار بر ارزش جشنواره فیلم فجر امسال افزودند.
جهانگیری در مورد نمایش جداگانه آثار مستند در خانه هنرمندان گفت: برج میلاد که به عنوان کاخ جشنواره شناخته می‌شود در موقعیتی تجاری و تفریحی قرار دارد و شاید نمایش آثار داستانی در آن بی‌ربط نباشد، اما در مقابل خانه هنرمندان به عنوان محلی کاملاً فرهنگی و هنری شناخته می‌شود و نمایش آثار مستند در این مکان درست و خوب بود.‌ای کاش جشنواره فیلم فجر جایگاهی ثابت با دسترسی راحت و البته محلی کاملاً فرهنگی و هنری برای نمایش فیلم‌ها داشته باشد.

کارگردان مستند «نغمه‌های لرزاده» گفت: اینکه نمایش اول یک اثر مستند در کدام جشنواره باشد بستگی به نظر و دیدگاه کارگردان دارد. آیا کارگردان ترجیح می‌دهد نمایش اول فیلمش در جشنواره «سینماحقیقت» باشد یا جشنواره فجر؟ جشنواره «سینماحقیقت» یک جشنواره تخصصی برای آثار مستند است و جایگاهی برای رقابت مستندسازان، اما جشنواره فیلم فجر صرفاً جایی برای نمایش محدود آثار مستند بلند با ساختار سینمایی است. بنابراین همه چیز به نظر سازندگان و توجه آنها به اولویت‌ها بستگی دارد.

او در همین زمینه افزود: مستندسازانی که نگاهی تخصصی به فیلمسازی مستند دارند، طبعاً حضور در جشنواره «سینماحقیقت» برایشان جذاب‌تر است. از سویی دیگر باید دید کدام یک از جشنواره‌ها در جذب مخاطب کلی سینما موفق‌تر بوده است. در دوران پیش از کرونا جشنواره «سینماحقیقت» بسیار پرمخاطب، تا حدی که یکی از دغدغه‌های اصلی این بود که سالن‌ها به حد کافی برای مخاطبان گنجایش داشته باشند. سالن‌ها همیشه پر از تماشاگر بودند و گاهی برای پیدا کردن یک صندلی خالی باید بین سالن‌های سینما چارسو می‌گشتیم.

این کارگردان ادامه داد: اینکه بگوییم جشنواره فیلم فجر در جذب مخاطب موفق‌تر بوده شاید چندان درست نباشد. جشنواره «سینماحقیقت» بسیار در جذب مخاطب موفق بوده است. امیدوارم سیاست‌گذاری‌های برگزار‌کنندگان این جشنواره به رویکرد سال‌های پیش برگردد. سال‌هایی که برای حضور عامه مردم در این جشنواره محدودیتی وجود نداشت و سالن‌ها پر از تماشاگران مشتاق بود. کتایون جهانگیری در پایان درباره پروژه تازه‌اش گفت: از سال گذشته کاری را برای شبکه مستند با محور محیط‌زیست و حیات‌وحش آغاز کرده‌ام. همچنین طرحی را برای مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی ثبت کرده‌ام. این طرح ظاهراً مورد پسند قرار گرفته، اما هنوز پاسخی برای ساخت به من اعلام نشده است.