صداوسیما در سالهای اخیر، حرکتهای موثری جهت برند کردن برنامههایش برداشته است؛ هر چند در این مسیر، گاهی یک برنامه پس از چند سال متوقف شده و برنامهای دیگر همچنان ادامه پیدا کرده است.
تولد یک سریال محبوب
یکی از تولیدات محبوب و پرمخاطب تلویزیون در سالهای اخیر، سریال «پایتخت» بوده است. اولین فصل «پایتخت» برای پخش در نوروز سال 1390 ساخته شد. این سریال 15 قسمتی از همان فصل اول، حسابی مورد توجه قرار گرفت و سازندگانش را به فکر ساختن فصلهای بعدی انداخت.
آن زمان هنوز ساختن سریالهای دنبالهدار در تلویزیون مرسوم نبود اما کاراکترهای نقی معمولی، ارسطو و بابا پنجعلی انقدر بین مردم محبوب شدند که مسئولان تلویزیون را به فکر فصل دوم «پایتخت» انداختند.
فصل دوم «پایتخت» با همان تیم و عوامل به نوروز 1392 رسید و میزان استقبال دوباره مردم، مدیران تلویزیون را برای ساخت فصلهای بعدی مصمم کرد.
با این تدبیر در سالهای بعدی، مجموعه «پایتخت» به روی آنتن رفت و به یکی از برندهای مهم تلویزیون تبدیل شد. کاراکترهای نقی، هما و ارسطو هم به شخصیتهایی شناخته شده بین مردم تبدیل شدند تا نشانی از ضریب نفوذ بالای این سریال در جامعه داشته باشد.
اتفاقات ناگوار پایتخت
تا الان شش فصل از سریال «پایتخت» از تلویزیون به روی آنتن رفته که اتفاقی کمنظیر برای این رسانه است. اما در این میان اتفاقات مختلفی باعث شده تا ساختن ادامه سریال برای فصلهای بعدی در هالهای از ابهام قرار بگیرد و سرنوشتِ یکی از محبوبترین سریالهای تلویزیون نامشخص بماند.
اولین اتفاق ناگوار برای «پایتخت» در سال 1397 افتاد. درگذشت ناگهانی خشایار الوند، به عنوان یکی از نویسندگان اصلی و صاحب ایده سریال، شوک عجیبی به «پایتخت» وارد کرد.
پس از مرگ الوند، فصل ششم سریال در سال 1399 پخش شد که به خاطر افت کیفی در داستان و فیلمنامه با انتقادی روبهرو شد.
با بالا گرفتن انتقادات از سریال در فصل ششم، مهدی فرجی ناظر صدا و سیما بر سریال «پایتخت» در گفتگویی بسته شدن پرونده ساخت فصل جدیدی از سریال «پایتخت» را اعلام کرد و گفت: «در مورد سریال «پایتخت» باید بگویم که بعید میدانم فصل جدیدی از آن تولید شود. چون یک مقداری کار سخت شده، آدمها از هم جدا شدند و دور افتادند و درگیر کارهای دیگر شدند. اینکه دوباره بتوان در یک زمان و شرایطی خاص آنها را دورهم جمع کرد، کار سخت شده است. اگرچه من خودم خیلی امیدوارم، دعا میکنم که انشاءالله یک روزی ما «پایتخت ۷» را بسازیم.»
هرچند بازیگران سریال، این جداافتادگی را تکذیب کردند اما ساخت فصل هفتم «پایتخت» به معمایی بزرگ برای مسئولان تلویزیون و مخاطبان سریال تبدیل شد.
با وجود اینکه تنابنده در آذر 1399 در واکنش به انتقادات و خبری مبنی بر گرفتن دستمزد پنج میلیاردی اعلام کرده بود ادامه «پایتخت» را نمیسازد حالا زمزمههایی از ساخته شدن فصل تازهای از سریال پایتخت به گوش میرسد.
چراغ سبز رئیس
رئیس صداوسیما با نشان دادن چراغ سبز برای ساختن فصل جدید «پایتخت» در آبان امسال درباره وضعیت سریال چنین توضیح داد: «دوستان ما در سیمافیلم شبانهروز در حال مذاکره با تهیهکنندگان و کارگردانان مختلف درباره تولید فصلهای جدید سریالها و همچنین تولیدات جدید هستند. بنابراین مذاکرات در حال انجام است.»
صحبتهای پیمان جبلی، بار دیگر شایعه ساختن فصل هفتم «پایتخت» و توافق عوامل با تلویزیون را قوت بخشید. مهدی نقویان، رئیس مرکز سیمافیلم نیز در گفتوگویی از تاکید رئیس صداوسیما بر ساختن فصلهای جدید سریالهای تلویزیونی تاکید کرد و چنین گفت: «همانطور که آقای جبلی بیان کردند یکی از بخشهای سند تحول، فصل دوم ساختن سریالهای سابق است و وقتی میگوییم نهضت ساخت فصل دوم، منظور ساخت کار با همان عوامل است. در مورد این سریال هم مذاکرات جدی انجام دادهایم و هروقت به نتیجه برسد اخبار آن اعلام میشود.»
ساختن فیلم سینمایی؟!
اما در بحبوحه شنیدن این اخبار، ناگهان خبری درباره ساختن فیلم سینمایی «پایتخت» و تولید فصل هفتم آن به گوش رسید. اتفاقی عجیب که همانندش کمتر در کشورهای دیگر میافتد چرا که آنها اصرار دارند، آن برند در همان قالب تعریف شده خودش باقی بماند.
اگر به دنبالههای معروفترین سریالهای تلویزیونی جهان نگاه کنیم، میبینیم، تهیهکنندگان آن هیچ گاه حاضر به ساختن فیلمی سینمایی از آن نشدهاند. قطعا ساختن فیلم سینمایی از یک سریال محبوب فروش آن را در گیشه تضمین میکند ولی تهیهکنندگان سریال حتی با فکر سودآوری بیشتر، به خراب کردن برندشان در قالب دیگری تن ندادهاند تا همه چیز را فدای پول و منفعت مالی نکنند.
قطعا برای تهیهکننده و کارگردان سریالِ «بازی تاج و تخت» یا «برکینگ بد» ساختنِ فیلمی سینمایی از سریالشان، کاری راحتتر بوده ولی آنها هیچ وقت چنین کاری را انجام ندادند تا سریالشان همیشه در قالب سریال در ذهن علاقهمندانش بماند.
باخت تلویزیون در سینما
حالا ساختن فیلم سینمایی «پایتخت» بدترین اتفاق ممکن برای این برند محبوب است. مردم همچنان علاقهمندند این سریال را از قاب تلویزیون ببینند و ساختن نسخهای سینمایی از سریال، جز سودآوری مالی، آورده دیگری برای تلویزیون نخواهد داشت.
تلویزیون بیش از یک دهه «پایتخت» را در قالب سریال حفظ کرده است و بردن آن به مدیوم دیگری مثل سینما، در حکم خراب کردن و از دست دادن آن است.
مردم به دیدن «پایتخت» از تلویزیون عادت کردهاند و اینکه هر شب پای سریال محبوبشان بنشینند، برایشان لذتبخش است. «پایتخت» سریالی تلویزیونی است و مردم علاقه دارند داستان و ماجراهای شخصیتها را در چندین قسمت متوالی دنبال کنند و تماشای آن در فیلمی 100 دقیقهای جذابیتهای لازم را ندارد.
در حالیکه مهدی نقویان اعلام کرده عنوان شدن خبر ساخت فیلم سینمایی «پایتخت» از طرف ما نبود و نمیدانیم از کجا شکل گرفته اما در ادامه گفته به تمام برندهایی که ارزش کار سینمایی دارد فکر میکنیم.
مدیران تلویزیون باید با حساسیت بیشتری موضوع ساختن فیلمهای سینمایی از روی سریالها را دنبال کنند چون چنین کاری آورده خاصی برای تلویزیون نخواهد داشت. در صورت باب شدن چنین موضوعی، مرگِ برندهای مطرح تلویزیون از راه خواهد رسید و آن سریال تمام جذابیتش برای دیده شدن از تلویزیون را از دست خواهد داد. با شکل گرفتن چنین روندی، مرگ سریالهای محبوب تلویزیون در سالنهای تاریک سینما رقم خواهد خورد.
نویسنده: احمد محمدتبریزی
