مزرعه حیوانات» نوشته «جورج اورول» انگلیسی تا کنون واکنشهای مختلفی را در سراسر جهان در پی داشته است. اخیراً کتابخانه ملی بریتانیا نقدی از «تی. اس. الیوت» دیگر نویسنده شهیر انگلیسی درباره این کتاب منتشر کرده که پیش از در جایی چاپ نشده بود.
به گزارش هفت هنر به نقل از گاردین-«مزرعه حیوانات» نوشته «جورج اورول» در سال 1945 میلادی و در طول جنگ جهانی دوم منتشر شد. این کتاب که بیانگر حکایتی اخلاقی است رژیم «استالین» را مورد انتقاد قرار میدهد و شخص «استالین» را یک دیکتاتور میخواند. در این رمان انقلاب حیوانات مزرعه نماد انقلاب کارگری بر ضد نظام ضد سرمایهداری است. کتاب پیش از انتشار از طرف چهار ناشر مختلف رد شده بود و نویسندگانی چون «الیوت» نیز احساس میکردند در زمانهای که «بریتانیا» و «شوروی» هم پیمان هستند انتشار این کتاب اصلاً کار درستی نیست.
خود «اورول» معتقد بود اگر ناشران درباره موضوعاتی خاص حساسیت نشان میدهند به دلیل ترس از تبعات قضایی آن نیست بلکه از افکار عمومی واهمه دارند. «بزدلی ذهنی بدترین دشمن نویسندگان و روزنامهنگاران این کشور است. چالش اساسی یک فرد رویارویی به این ترس است اما برای من این موضوع اهمیتی ندارد و کاری که احساس میکنم درست است انجام میدهم.»
نامه «تی. اس. الیوت» یکی از 300 مدرکی است که کتابخانه ملی بریتانیا آن را در مخزن خود حفظ کرده است. البته با نگاهی به این آرشیو درمییابیم «اورول» تنها نویسندهای نبود که آثارش مورد انتقاد قرار میگرفت.
نامه «تی. اس. الیوت» خطاب به نویسنده کتاب «مزرعه حیوانات» به شرح زیر است:
«اورول عزیز
میدانم که مایل هستید در اسرع وقت از نظرم درباره «مزرعه حیوانات» آگاه شوید اما حداقل از دو منظر میتوان به این اثر نگریست و این مهم در کمتر از دو هفته امکانپذیر نیست. با وجود این و به دلیل اهمیت زمان باید از رئیسم بخواهم تا داستان را بررسی کند. بر سر این مهم که با داستانی متمایز مواجه هستیم که از حیوانات به عنوان شخصیتهای اصلی خود بهره میگیرد کاملاً هم نظریم.
از سوی دیگر، واضح است که داستان شما نقدی بر اوضاع و احوال سیاسی زمانه است و بیشک هر ناشری که علایق مردم جامعه را نیز مد نظر داشته باشد و فقط به منافع مالی نیندیشد از انتشار این کتاب سرباز نخواهد زد و حتی آن را وظیفه خویش خواهد دانست. شخصاً دلیلی برای هیچ گونه محافظهکاری و احتیاط نمیبینم.
یکی از انتقاداتم این است که داستان آنگونه که باید همدردی و همراهی مخاطب را با اهدافی که نویسنده مد نظر داشته تحریک نمیکند. شما بدون پرداخت هزینه به هر دو حزب طعنه زدید، هم به روسیه با تمایلات کمونیستی آشکار و واضح و هم سیاستهایی که برای اداره کشورهای کوچکتر مورد استفاده قرار میگیرد.
در آخر خوکهای شما از سایر حیوانات برای اداره مزرعه باهوشترند. در حقیقت مزرعه حیوانات بدون آنها وجود خارجی نخواهد داشت، پس کاش بهجای خوکهایی با روحیه کمونیستی، خوکهایی مهربانتر داشتیم!
من به نوشتههای شما احترام میگذارم، چون آنها را آثاری خوب میپندارم که پایه و اساسی قوی دارد.»
