جشنواره موسیقی فجر در چه شرایطی برگزار می‌شود؟

قرار است امسال از ٢٢ دی‌ تا اول بهمن، سی‌ودومین جشنواره موسیقی فجر برگزار شود؛ جشنواره‌ای که همیشه حواشی‌ مخصوص به خودش را دارد و با تغییر هرساله دبیر و همچنین تاریخ برگزاری‌اش، هر سال باید انتظار اتفاقاتی متفاوت و غیرقابل پیش‌بینی را از آن داشت. امسال برای دومین‌بار، حمیدرضا نوربخش، مدیریت سی‌ودومین جشنواره موسیقی فجر را عهده‌دار شده است. او که باوجود صحبت‌های مکررش درباره علاقه‌‌نداشتن به تصدی پست ریاست خانه موسیقی، بار دیگر در کمال ناباوری ریاست خانه موسیقی را برعهده گرفته، امسال هم با اینکه سال گذشته تأکید کرده بود دیگر مدیریت جشنواره موسیقی را برعهده نمی‌گیرد، برای دومین‌بار تصمیم گرفت تا مدیر این جشنواره شود.

جایزه باربد
یکی از بخش‌هایی که سال گذشته برای اولین‌بار به جشنواره اضافه شد، جایزه «باربد» بود که امسال نیز از جمله بخش‌های اصلی جشنواره است. مدیر سی‌ودومین جشنواره موسیقی فجر با اشاره به تغییرات انجام‌گرفته در جایزه باربد اعلام کرده تا پایان هفته جاری، متقاضیان می‌توانند در این بخش شرکت کنند. به گفته نوربخش، تمامی آثار متقاضی در سبک‌های مختلف موسیقایی که در فاصله مهر ۹۴ تا مهر ۹۵ تولید شده، در بخش جایزه «باربد» مورد بررسی قرار خواهند گرفت و البته همچنان فرصت برای ارسال آثار باقی است. نوربخش افزوده: «همچون سال گذشته، تعدادی از افراد شاخص هر حوزه، برای داوری دعوت می‌شوند و سعی می‌کنیم ضعف‌های سال گذشته را جبران کنیم. هدف اصلی ما بعد از رفع نواقص داوری‌ها، جایگاه و اهمیت جایزه باربد بود که سعی می‌کنیم در جشنواره امسال این خلأ را مرتفع کنیم. ما جایزه‌ای در این زمینه نداشتیم که بااهمیت باشد و بتواند فعالیت‌های موسیقی را تحت‌تأثیر قرار دهد بنابراین هدف اولیه‌‌مان این است که این جایزه بتواند هرچه‌بیشتر جذاب و بااهمیت شود. همچنین اضافه‌شدن یک بخش جدید به جایزه باربد در این دوره از جشنواره از دیگر نکات است». نوازندگی، آهنگ‌سازی، خوانندگی و تنظیم، بخش‌هایی بودند که سال گذشته در ردیف برترین‌های جایزه باربد جشنواره قرار داشتند که امسال این بخش‌ها بیشتر خواهند شد. به‌عنوان‌نمونه در این فضا باید بخشی وجود داشته باشد که آلبوم‌اولی‌ها؛ یعنی همان هنرمندانی که برای اولین‌بار اثری را تولید می‌کنند در جایزه حضور داشته و از شرکت‌کنندگان حمایت ویژه صورت گیرد تا هم هنرمندان معرفی شده و هم این کار زمینه‌ساز تولید آثار بعدی‌شان باشد.
پاپ‌ها و فجر
طبیعتا جذاب‌ترین و پرطرفدارترین بخش جشنواره موسیقی همچون سال‌های گذشته، حضور هنرمندان موسیقی پاپ است. امسال برخی از هنرمندان موسیقی پاپ که تابه‌حال کنسرت برگزار نکرده‌اند، برای اولین‌بار در این جشنواره حاضر خواهند شد. از این جمله می‌توان به حامد همایون، خواننده پرطرفدار این روزها، اشاره کرد که هواداران بسیاری دارد و تنها یکی از قطعاتش از یکی از سایت‌های دانلود موسیقی بیش از ٢٣‌ میلیون‌بار دانلود شده است. همچنین بنیامین بهادری، خواننده خبرساز این روزها که با فیلم «سلام بمبئی» روی پرده سینماهاست، اعلام کرده این احتمال وجود دارد که در جشنواره موسیقی فجر امسال حضور داشته باشد و در حال رسیدن به توافق نهایی با دبیرخانه جشنواره است.
‌اعتبارگرفتن یا اعتباردادن؟
علاوه بر گروه‌های موسیقی پاپ، پیش‌بینی می‌شود ارکستر سمفونیک تهران به رهبری شهرداد روحانی بتواند بالاترین آمار فروش بلیت را از آن خود کند. همچنین باید منتظر ماند و دید آیا ارکستر تازه‌تأسیس ملی ایران به رهبری فریدون شهبازیان می‌تواند مخاطبانش را به جشنواره بکشاند یا نه. درعین‌حال باید دید آیا هنرمندان موسیقی سنتی ایران که سال گذشته به شکلی باورنکردنی بر سر موضوع دستمزدها درگیر حواشی جشنواره شدند، امسال از آن استقبال می‌کنند یا نه؟ سهراب پورناظری بعد از حضور در آخرین دوره جشنواره و حواشی جنجالی گفت‌وگوی کیوان ساکت درباره دستمزدها، گفته بود: «نه من و نه تهمورس پورناظری اعتباری از جشنواره نمی‌گیریم و اگر اعتباری هم باشد، این جشنواره است که از ما اعتبار می‌گیرد. ما نیازمند پول جشنواره نیستیم و همه از درآمدهای ما خبر دارند و می‌دانند که شاید بیشترین کنسرت و درآمد را ما داریم، پس چرا باید خود را خراب کنیم. حضور در جشنواره موسیقی فجر پشیمانی بزرگی برای ما داشت چراکه فهمیدیم این ظرفیت در هنرمندان ما نیست. این برخورد و نوع صحبت جای افسوس داشت و من پیغام دادم که این دوره هم می‌گذرد و قطعی است که سال‌های بعد از کنار جشنواره رد هم نمی‌شویم، اگر این‌قدر پول در جشنواره است، برای دوستان بماند».
بخش بین‌الملل
بخش بین‌الملل این دوره از جشنواره با محوریت ایران فرهنگی و با حضور کشورهای آسیای میانه از جمله آذربایجان، تاجیکستان، هند، لبنان و… همچنین کشورهایی از اروپا مانند اسپانیا، پرتغال، فرانسه، ایتالیا و ژاپن برگزار خواهد ‌شد.
شورای سیاست‌گذاری
درباره ضعف و قوت این شورا حرف‌وحدیث بسیار است. شورای سیاست‌گذاری جشنواره موسیقی فجر، متشکل است از دکتر محمد سریر، داوود گنجه‌ای، سیدمحمدحسن شاهنگیان، فریدون شهبازیان، حمیدرضا نوربخش، دکتر حسن ریاحی، سیدمحمد میرزمانی، فرزاد طالبی و علی مرادخانی. این شورا در اولین جلسه‌اش درباره مباحث مختلفی مانند آسیب‌شناسی جشنواره‌های پیشین، نقاط ضعف و قوت جشنواره سی‌ویکم، حدود، پراکندگی جغرافیایی به‌لحاظ محتوایی از جمله حضور موسیقی نواحی و برخی از حوزه‌های موسیقی‌ ملل، نحوه مدیریت جشنواره سی‌ویکم و ایجاد ظرفیت‌های جدید برای حضور اقشار مختلف، به‌ویژه هنرمندان صاحب‌نام و حرفه‌ای در جشنواره، معرفی چهره‌های جوان‌ و آینده‌سازان موسیقی ایران و استفاده از امکانات بخش خصوصی برای بهینه‌سازی جریان اجرائی بحث و گفت‌وگو کردند. این در حالی است که در تمامی موارد یادشده، هنرمندانی هستند که به عملکرد همین شورا معترضند.
دبیرخانه جشنواره
سال گذشته بخش‌های اجرائی جشنواره برای اولین‌بار به یک شرکت خصوصی واگذار شد و دبیرخانه جشنواره که پیش‌تر در انجمن موسیقی ایران مستقر بود، تعطیل شد. بعد از برگزاری جشنواره سی‌ویکم نیز با توجه به همکاری‌نکردن آن شرکت خصوصی، دیگر جشنواره دبیرخانه‌ای نداشت تا اینکه چندی پیش اعلام شد دبیرخانه دوباره به انجمن موسیقی ایران بازگشته است. حال با توجه به اینکه از مدت تأسیس دبیرخانه جشنواره تنها یک ماه می‌گذرد، باید دل‌خوش کرد که این دبیرخانه نوپا بتواند پای گروه‌های درجه‌یک را به جشنواره باز کند.