ایتالو کالوینو، نویسنده ایتالیایی، اثر داستانی کلاسیک را «کتابی که گفتنی‌هایش هرگز تمامی ندارد» نامیده است. منتقدان نشریه تایمز طی سال ٢٠١۶ نزدیک به ٢۵٠ عنوان کتاب معرفی و مرور کردند. آنچه در ادامه می‌خوانید فهرستی از کتاب‌های داستانی منتشر‌شده در سال ٢٠١۶ است که بیشترین تاثیر را بر خواننده گذاشته و ذهن آنها را روشن‌تر کرده است؛ کتاب‌هایی که به شیوه خود گفتنی‌های‌شان تمامی ندارد. فهرست پیش رو از میان فهرست‌های برتر کتاب‌های داستانی منتقدان نیویورک‌تایمز و تحریریه «نیویورک تایمز بوک ریویو» انتخاب شده‌اند
١- «انجمن بمب‌های کوچک» نوشته کاران ماهاجان
کاران ماهاجان، رمان‌نویس هندی با رمان «انجمن بمب‌های کوچک» به فهرست نامزدهای نهایی جایزه کتاب ملی راه یافت. داستان هوشمندانه، شوکه‌کننده و غیرقابل پیش‌بینی با حمله تروریست کشمیری در بازار دهلی شروع می‌شود و سپس زندگی شخصیت‌هایی را که تحت تاثیر این ماجرا قرار گرفته‌اند، دنبال می‌کند؛ دیپا و ویکاس خورانا که کودکانش در این حمله از دنیا رفته‌اند و دوست مجروح این پسران یعنی منصور که به رادیکالیسم سیاسی اعتقاد دارد. همانطور که در این روایت می‌خوانیم هیچ‌کس و هیچ‌چیز از این بمب جان سالم به در نمی‌برد؛ نه انسانیت ما، نه سیاست ما و نه حتی ایمان ما.
٢- «آب شمالی» نوشته ایان مک‌گوایر
ایان مک‌گوایر با تصوری وحشیانه، بی‌رحم و خشن داستان دکتر جراح ایرلندی قرن نوزدهمی را که در عرشه کشتی شکار نهنگ به مقصد شمالگان با روانی فاسدی روبه‌رو می‌شود، بازگو می‌کند. او با نثری شوم و تندوتیز، خشونت را با لحنی ظالمانه و حتی با لذت که نشانی از ادبیات تاریخی دارد، توصیف می‌کند. تصور کنید جوزف کنراد و کورمک مک‌کارتی در بندری محزون با یکدیگر روبه‌رو می‌شوند و سرشان را به نشانه اینکه یکدیگر را شناخته‌اند، تکان می‌دهند. این کتاب به فهرست اولیه نامزدهای جوایز من بوکر سال ٢٠١۶ راه یافته بود.
٣- «راه‌آهن زیرزمینی» نوشته کالسون وایت‌هد
در رمان شجاعانه‌ای که استعاره‌ای که سادگی‌اش آن را برجسته می‌کند، وایت‌هد فرار برده‌ای را با راه‌آهن زیرزمینی تصور می‌کند؛ راه‌آهنی که در آن لکوموتیو، واگن باری و مسوولان قطار دیده می‌شوند. با تغییر کوچکی در چشم‌انداز وایت‌هد، داستان به مکان‌های تازه‌ای در روایت‌های برده‌داری یا مکان‌هایی که حرف تازه‌ای برای گفتن دارند، سفر می‌کند؛ حرف‌هایی که از گناه‌های بنیانی امریکا و شیوه‌هایی که تاریخ سیاه‌پوستان اغلب به وسیله راویان سفیدپوست تحریف شده است، صحبت می‌کند. کتاب «راه‌آهن زیرزمینی» برنده جایزه کتاب ملی در بخش داستان‌نویسی شده است.
۴- «گیاهخوار» نوشته هان کانگ
رمان «گیاهخوار» نوول کوتاه سه قسمتی نوشته هان کانگ، نویسنده اهل کره‌جنوبی است که در سال ٢٠٠٧ منتشر شد اما دبورا اسمیت، مترجم امریکایی در سال ٢٠١۶ آن را به انگلیسی برگرداند که جایزه من بوکر بین‌المللی بخش ادبیات داستانی را از آن خود کرد. در رمان پرتنش هان کانگ، زن خانه‌داری که ظاهری عادی دارد – حتی همسرش او را «در انجام هر کاری به‌شدت عادی» توصیف می‌کند- پس از اینکه خوابی ترسناک می‌بیند گیاهخوار می‌شود. موضوع اطاعت و واژگونی در این داستان قالبی تمثیلی پیدا می‌کند و انکار خود زن خانه‌دار شدید و سوررئال می‌شود.
۵- «جنگ و تربانتین» نوشته استفان هرتمانز
استفان هرتمانز، نویسنده بلژیکی با الهام از یادداشت‌ها و یادگاری‌های پدربزرگش، نقاشی بلژیکی که در جبهه این کشور و در جنگ جهانی اول خدمت کرده است، با شیوایی تمام خاطرات دبلیو. جی. سبالد را در « جنگ و تربانتین»گزارش می‌کند و در عین حال مکان‌هایی را که در آن باورپذیری متن، ابتکار و تخیل با هم درمی‌آمیزند، کشف می‌کند. او داستان‌های پدربزرگش را با گزارش‌های ملاقاتش به محل‌هایی که به رشد این مرد به عنوان همسر و پدر و همچنین هنرمند، کمک کرده است، ترکیب می‌کند و در نهایت کتابی استادانه درباره خاطرات، هنر، عشق و جنگ خلق می‌کند.
۶- «نگو چیزی نداریم» نوشته مادلن تاین
رمان خواندنی و محزون مادلن تاین درباره وحشت‌های حاصل‌شده از انقلاب فرهنگی چین است. رمان «نگو چیزی نداریم» اینچنین شروع می‌شود: «در یک سال، پدرم دو بار ما را ترک کرد. نخستین بار برای خاتمه دادن به ازدواجش و دومین بار وقتی بود که خودکشی کرد.» این رمان شما را تحت کنترل خود در می‌آورد و باعث می‌شود تا پایان داستان کتاب را زمین نگذارید. از سوی دیگر این رمان دنیای موزیسین‌های کلاسیک آماده نبرد و ستاره‌های موسیقی پاپ شجاع و مخالف را به تصویر می‌کشد. این کتاب به فهرست نهایی نامزدهای جایزه من بوکر ٢٠١۶ راه یافته بود.
٧- «پوسته» نوشته ایان مک‌ایوان
داستان این رمان چیزی کمتر از فرضیه‌ای خنده‌دار ندارد: داستان بازگویی نمایشنامه «هملت» اثر ویلیام شکسپیر از زاویه دید نوزادی است که در رحم مادرش به سر می‌برد. او که قرار است روزی به دنیا بیاید (یا به دنیا نیاید و شاید «بودن یا نبودن» او بحث این رمان است) حرف‌های مادرش را با عمویش کلود، استراق سمع می‌کند. رمان «پوسته» که زاویه دید بی‌سابقه‌ای در دنیای ادبیات دارد، داستانی کلاسیک از قتل و فریب نوشته یکی از استادان داستان‌سرایی است. این رمان دلیلی برای اثبات قلم درخشان و گستردگی قوه تخیل مک‌ایوان است.
٨- «تنها چیزی که انسان هست» نوشته دیوید زالای
قدرت قلم زالای مسحورکننده است. در کتابی که عنوانی طعنه‌آمیز دارد، مجموعه ٩ داستان کوتاه مرتبط درباره ٩ مردی است که در مراحل مختلف زندگی خود هستند و دور از خانه به سر می‌برند؛ مردانی که مدام برای فهمیدن معنای زنده بودن می‌جنگند. زالای در این کتاب از کارگری طبقه متوسط تا دانشجوی از خود راضی، از بازنده‌ای میانسال تا ثروتمند روسی به ذهن شخصیت‌هایش قدم می‌گذارد. او ثابت‌قدم و با بی‌رحمی پیش می‌رود و در هر داستان شخصیت محوری داستان پیرتر و دلسردتر از شخصیت قبلی داستان می‌شود.
٩- «بخشش» نوشته ناتاشیا دئون
رمان گیرا و قدرندانسته‌ای از نویسنده‌ای نوقلم درباره برده‌ای فراری، دختری که هرگز برای او مادری نخواهد کرد و مرد مقدسی که فرزند او را بزرگ می‌کند. دئون با عزت نفس و با استعدادی که در خلق تعلیق دارد، با قلبش فکر می‌کند و نشان می‌دهد برده‌داری چه زجری برای خانواده‌ها داشته است و عشق مادری چقدر قدرت دارد. بی‌ارزشی زندگی زنان یکی از درون‌مایه‌های دردناک این داستان است. کتاب داستانی جهانی از آزادی، عشق و مادرانگی دارد که با صدایی شیوا و خالص روایت می‌شود.
١٠- «شیرجه از ارتفاع زیاد» نوشته جاناتان لی
رمان «شیرجه از ارتفاع زیاد» درباره نقشه قتل مارگارت تاچر در سال ١٩٨۴ و در گرند هتل برایتون است. زیبایی این کتاب نه تنها در نثر آن بلکه درجسارت نوشتن چنین داستانی است. البته باید آسیب‌پذیری داستان و شخصیت‌های جذاب را در نظر داشت. برای رمانی که از قتل فردی سیاسی حکایت می‌کند، لی در «شیرجه از ارتفاع زیاد» نگاه مختصری به سیاست داشته است. این رمان پرتره‌ای تاثیرگذار از اعتمادهای از هم پاشیده، گناه و پشیمانی و چگونگی تبدیل شدن انسان‌ها به قسمتی از تاریخ است.
