در کشور انتشاراتیهای زیادی مشغول به کار هستند که آنها را کتابخوانهای حرفهای میشناسند. انتشاراتیهای معتبر و مطرح به واسطه فعالیت حرفهای، توانستهاند نام و برند خودشان را بین کتابخوانها جا بیندازند و به اعتبار صنعت نشر تبدیل شوند. اما در این میان، بعضی انتشاراتیها متفرقه و بینام و نشان، با دست زدن به حربههای غیراخلاقی و غیرحرفهای تنها به دنبال سودآوری از حوزه کتاب هستند.
روش کار این انتشاراتیها خیلی پیچیده نیست. آنها کتابهای انتشاراتیهای معتبر را برمیدارند و با یک بازنویسی، برای آن مجوز میگیرند و دوباره آن را به بازار برمیگردانند. این کار که چیزی جز دور زدن قانون و آن انتشاراتی ندارد، تنها جیب عدهای را پر میکند.
انتشاراتیهای معتبر برای چاپ کتابهایشان باید مراحل مختلفی را طی کنند. آنها برای انتشار کتاب، باید به نویسنده یا مترجم حقالتالیف بدهند و معمولا در هر نوبت چاپ این حقالتالیف پرداخت میشود. این هزینه در کنار هزینههای دیگر مثل توزیع، چاپ و صفحهبندی قرار دارد. تمام سود آن انتشاراتی از فروش کتابها است و وقتی انتشاراتیهای متفرقه یا کتابساز دوباره برای کتابی که به بازار آمده مجوز میگیرند و آن را با تخفیفهای ۵۰ درصدی میفروشند، ضرر جبرانناپذیری را ناشران مطرح و نویسندگان و مترجمان میزنند.
پیگیریهای خبرنگار «جوان آنلاین» نشان میدهد این انتشاراتیها در نمایشگاه کتاب امسال حضوری پررنگ داشتهاند و به دور از چشم مسئولان و کارمندان نمایشگاه، کتابهایشان را با تخفیفهای ۴۰، ۵۰ درصدی میفروشند. این در صورتی است که میزان تخفیفگذاری در نمایشگاه قانون مشخصی دارد و هیچ غرفهای نمیتواند بیشتر از میزان تعریف شده، اقدام به قیمتگذاری برای کتابها کند.
جهت بررسی این موضوع با چند نفر از مدیران انتشاراتیهای معتبر کشور که نخواستند نامشان برده شود، به گفتگو پرداختیم و به نکات پنهان و جالبی از این ماجرا رسیدیم. مدیر یکی از انتشاراتیها با اظهار تاسف از وجود چنین پدیدهای در کشور گفت که وقتی خودش جهت مقابله با این جریان وارد کار شده، افرادی که از فروش این کتابها به صورت مافیایی سود میبرند، او را تهدید کردهاند و دو انگشت دستش را شکستهاند.
مدیر یکی دیگر از انتشاراتیها با بیان اینکه فضای نمایشگاه کتاب امسال را انتشاراتیهای متفرقه در دست گرفتهاند و هیچ کسی هم جلودارشان نیست گفت: وزارت ارشاد چگونه به این انتشاراتیها جهت چاپ کتاب مجوز میدهد؟ کتابِ انتشاراتی مرا میبرند، بازنویسی میکنند و خیلی راحت مجوز میگیرند! مسئولان وزارت ارشاد باید جلوی این افراد که از مترو، نمایشگاه کتاب، پیادهرویهای خیابان انقلاب و فرودگاهها حضور دارند را بگیرد. بسیاری از مردم نام مترجم و انتشاراتی برایشان مهم نیست و کتابها را به خاطر تخفیفهای ۵۰، ۶۰ درصدیشان میخرند و این کار در نهایت به ضرر صنعت نشر کشور تمام میشود.
در جریان گفتگو با مدیر یکی از انتشاراتیهای معتبر دولتی، او نیز اشاره کرد چند شکایت در این زمینه ثبت کردهاند و با علی رمضانی، رئیس خانه کتاب برای بهبود آشفتهبازار فعلی صحبت داشتهاند، ولی نمیدانست که شکایتش به نتیجهای خواهد رسید یا خیر. وزارت ارشاد باید به طور جدی تری مقابل این جریان بایستد. نبودِ قانون مشخص و درستی در زمینه حق و حقوق مادی و معنوی آثار و دادن مجوزهای بدون حساب و کتاب، صنعت نشر کشور را با مشکلات و آسیبهای زیادی روبهرو خواهد کرد. اگر جلوی این جریان مافیایی گرفته نشود، در آیندهای نه چندان دور، صنعت نشر کشور را از پا خواهد انداخت.