اعلام منتخبان جایزه احمد شاملو

در نودویکمین زادروز احمد شاملو، شاعر بزرگ معاصر، منتخبان دومین دوره جایزه شاملو معرفی شدند. هیأت داوران این دوره، مجموعه‌شعر «لشکر شکست‌خورده کلمات» آیدا عمیدی را به‌عنوان اثر اول برگزید و دو مجموعه دیگر؛ «زمین کره‌ای سیاسی بود» سمیه (شوکا) حسینی و «مسافرت از اتاق تا بیرون… و بالعکس» اثر شهریار وقفی‌پور به‌طور مشترک به‌عنوان برگزیدگان دوم شناخته شدند. دو مجموعه‌شعر «اسب را در نیمه دیگرت برمان» عطیه عطارزاده و «هیچ‌کس مراقب سایه‌ها نیست» الینا نریمان نیز شایسته تقدیر دانسته شدند. علیرضا بهنام، خسرو پارسا، رؤیا تیموریان، هوشنگ چالنگی، فرزان سجودی، عنایت سمیعی، محمد صنعتی، علیرضا عباسی و لیلی گلستان، داوران نهایی دومین دوره جایزه احمد شاملو بوده‌اند و حافظ موسوی نیز دبیر این جایزه.

وضعیت شعر فارسی چندان هم نامناسب نیست
حافظ موسوی، هم‌زمان با برپایی دومین دوره جایزه شاملو در زادروز این شاعر به «شرق» گفت: «برخلاف ذهنیت مرسوم مبنی بر رکود شعرِ اخیر فارسی، از نظر داوران ما، وضعیت چندان نامناسب نیست». حافظ موسوی می‌گوید دست‌کم به‌نظر نمی‌رسد که شعر اخیر ما روبه‌افول باشد. از این ‌روست که به گفته دبیر جایزه شاملو، داوران از آثار رسیده برای داوری رضایت نسبی داشته‌اند و حتا برای انتخاب آثار برتر دچار تردید شده بودند. همچنین برخی داوران این جایزه را فرصتی برای آشنایی با شعر نسل تازه می‌خوانند؛ اما عمده‌ترین تغییر در دوره دوم جایزه شاملو به‌ گفته حافظ موسوی و لیلی گلستان و به ‌گواه آثار منتخب، دیده‌شدن و درخشیدن بیشتر زنان بود.
هیأت ‌داوران دومین دوره جایزه شاملو در بیانیه خود هدف این رقابت ادبی را ارج‌‌نهادن بر بیش از نیم‌قرن فعالیت خلاقانه فرهنگی یکی از بزرگ‌ترین شاعران معاصر و کمک به اعتلای شعر امروز فارسی دانست و لیلی گلستان بیانیه داوران را خواند. داوران ابتدا به دشواری داوری هر اثر خلاقه، هنری یا ادبی اشاره کردند و اینکه پیوند این داوری با نام بزرگی مانند شاملو این دشواری را دوچندان می‌کند. بعد گزارشی از آثار رسیده ارائه دادند: با توجه به ١۶ کتاب‌ شعر راه‌یافته به مرحله دوم، آنان بر این باورند که شعر امروز باوجود نگرانی‌های موجود، نه‌تنها از رشد و بالندگی باز نایستاده؛ بلکه در حال گشودن فضاهایی جدید در قلمرو زبان و شعر فارسی است که بی‌تردید فصل دیگری را در شعر فارسی رقم خواهد زد. «زبانی ساده و مؤثر و تصاویری خلاقانه به بیان عواطف و دغدغه‌های انسان امروز» و «دستمایه قراردادن ظرفیت‌های زبان فارسی، استفاده از شیوه‌های خلاقانه روایتگری، بهره‌‌گیری از پشتوانه فرهنگ بشری، استفاده از گنجینه نظام نمادین بومی برای خلق متنی مدرن» ازجمله خصایصی است که داوران برای آثار این دوره برشمردند. داوران معیارهایی مانند «آفرینشگری زبانی از طریق کاوش در ادبیات کهن و زبان زنده روز و توسعه ظرفیت‌های زبان فارسی»، «خوانش‌پذیری، به این معنا که شعر، خواننده را به خود راه دهد، امکان تعامل خواننده و متن به وجود آید تا  خواننده با انسداد ارتباطی مواجه نشود»، «حساسیت به جامعه و انسان معاصر» و «نوآوری در فرم و ساختار» را نیز برای انتخاب‌های خود اعلام کردند و به‌طور مشخص از دلایل خود برای انتخاب هر اثر چنین نوشتند.
«اسب را در نیمه دیگرت برمان»: زبان منسجم، تصاویر بدیع و بهره‌مندی از پشتوانه غنی. «هیچ‌کس مراقب سایه‌ها نیست»: بیان ساده و صادقانه تجربه‌های اندوه‌بار زندگی در جامعه‌ای سنتی از دیدگاه زنی که رنج می‌کشد. «زمین کره‌ای سیاسی بود» و «مسافرت از اتاق تا بیرون… و بالعکس»: خلاقیت‌های زبانی، بهره‌گیری از فرم‌های روایی نو و بیان انتقادی. «لشکر شکست‌خورده کلمات»: به‌خاطر زبانی موجز و منسجم با واژه‌هایی که در پیوندی موسیقایی با یکدیگر به لحن شعر تشخص بخشیده‌اند، استفاده خلاقانه از عناصر آشنای زندگی و اقلیم جنوب کشور، بیان غیرمستقیم تجربه هولناک جنگ، بازتاب ترس و اضطراب ناشی از زندگی در جهانی ناامن با خلق استعاره‌ها و زبانی زنانه، خوانش‌پذیری برای طیف گسترده‌تری از مخاطبان و برخورداری از ظرفیت خوانش‌های خلاق و چندگانه. آیدا سرکیسیان (شاملو)، رئیس هیأت‌مدیره بنیاد شاملو در این مراسم با ابراز خوشحالی از به‌سرانجام‌رسیدن این جایزه گفت: «حالا وجدان راحتی دارم؛ در حالی‌که شاملو نیست و من همچنان هستم». حافظ موسوی نیز گفت: «زمانی که شاملو زنده بود و مؤسسه‌ای به‌اسم ایشان تأسیس شد، همواره به فکر این بود که حرکتی در حمایت از شعر نسل جوان اتفاق بیفتد و جایزه‌ای برگزار شود. در همه این سال‌ها خانم آیدا میراث فرهنگی شاملوی بزرگ را برای ما نگه داشته است و بر انتشار آثار او نظارت دارد و به ‌نظرم جامعه فرهنگی باید از تلاش‌های خانم آیدا قدردانی کند». برگزارکنندگان جایزه شاملو، منتخبان دوره دوم خود را در ٢١ آذر، هم‌زمان با زادروز احمد شاملو اعلام کردند و در میان جمعی از اهالی ادبیات و فرهنگ تولدِ شاعر را در غیاب او جشن گرفتند. اما، اهدای جوایز موکول شد به مراسم بزرگداشت شاملو که گویا بناست در دی‌ماه امسال برگزار شود.