حواشی تغییرات در شورای پروانه نمایش/ چه کسانی رفتند، چه کسانی آمدند

شورای پروانه نمایش در هفته‌های اخیر دچار حواشی فراوانی شد. سرآغاز همه این اتفاقات یک گفت‌وگوی رسانه‌ای بود؛ گفت‌وگویی که بعد از انتشار توسط مصاحبه شونده آن یعنی ضیاءالدین دری یکی از اعضای شورای پروانه نمایش، تکذیب شد. چند هفته‌ای از این اتفاق نگذشته بود که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن تشکر از اعضای پیشین شورا، احکام جدید شورا را صادر کرد.
به موجب این احکام؛ حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی خاموشی (رییس سازمان تبلیغات اسلامی)، رسول صدرعاملی (نویسنده، کارگردان و تهیه کننده سینما)، محمدرضا جعفری‌جلوه (مدیر شبکه دوم سیما و معاون سابق سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، حجت‌السلام والمسلمین طه‌مرقاتی (استاد دانشگاه و کارشناس فرهنگی)، عماد افروغ (استاد دانشگاه)، شهاب اسفندیاری (استاد دانشگاه و رییس دپارتمان سینما در دانشکده سینما تئاتر)، مجید رضا بالا (فیلمنامه نویس و کارشناس فرهنگی و سینمایی)، حسین کرمی (کارشناس فرهنگی و سینمایی و مدیر شبکه نمایش، نسیم و رییس مرکز نمایشی سیما) و فرشته طائرپور (تهیه‌کننده سینما) به عنوان اعضای جدید شورای بازبینی فیلم‌های سینمایی منصوب شدند.  با این تغییرات، طائرپور و صدرعاملی جایگزین ضیاءالدین دری و محمدحسین لطیفی کارگردان و تهیه‌کننده سینما شدند.  با همه اینها رییس سازمان سینمایی در حاشیه برنامه‌ای در مدرسه ملی سینما عنوان کرد که تغییر اعضای شورا، ربطی به مصاحبه منتشر شده در رسانه‌ها و اظهارنظرهایی که دری درباره فیلم «ارادتمند، بهاره، نازنین، تینا» به کارگردانی عبدالرضا کاهانی ندارد و وزارت ارشاد به گردش نخبگان اعتقاد دارد.  دری در گفت‌وگوی خود با ادبیات غریبی درباره فیلم کاهانی نظر داده بود. او با اشاره به اعتراض این فیلمساز درباره نگرفتن پروانه نمایش فیلم «ارادتمند، بهاره، نازنین، تینا» گفته بود باید از او (کاهانی) پرسید دلیل ساخت این فیلم چیست؟ اگر مرد است بیاید و حرف بزند. یعنی ما به اندازه کاهانی شعور نداریم؟ ما جلادیم و کاهانی فیلمسازی انقلابی؟ یقین داشته باشید که ساخت این فیلم تعمدی بوده و فیلمساز هدف دیگری را دنبال می‌کند.  جالب اینجاست که دری در جلسه پروانه نمایش نتوانسته بود فیلم کاهانی را ببیند و ایرادات آن را بر اساس توضیحات محمدحسین لطفی درباره فیلم، وارد کرد.  در ادامه نیز محمد سعیدخانی، تهیه‌کننده فیلم جدید کاهانی پاسخ دری را داد و از او پرسید، چطور ممکن است فیلمی را که ندیده‌اید، این‌طور نقد کنید؟! مگر ممکن است بدون دیدن یک فیلم، آن را نقد کرد و در موردش نظر داد؟! او با تکذیب صحبت‌های دری درباره موضوع فیلم و پرداختن آن به مسائل جنسی، عنوان کرد در موقعیتی مناسب به تمام اتهامات واردشده به فیلم و عواملش پاسخ می‌دهد.  اگرچه دری بعدتر، این گفت‌وگو را تکذیب کرد و آن را تنها گپ دوستانه با خبرنگار جوانی دانست که بدون اجازه آن را منتشر کرده است، اما این صحبت‌ها و اظهارنظرهای کارگردان «کلاه پهلوی» درباره فیلم «فروشنده» اصغر فرهادی و اتهامات واردشده به این فیلم، سبب شد تصمیم‌گیری درباره تغییر اعضای شورای پروانه نمایش، سرعت بگیرد. اما دری در گفت‌وگو با «اعتماد» دوباره تاکید می‌کند که تغییر او ربطی به آن مصاحبه نداشته است.  با این همه به گفته ایوبی تغییر اعضای شورای صنفی نمایش به پیشنهاد خود او بوده و از زمان جشنواره فیلم فجر ارایه شده اما به دلیل مشغولیت‌های کاری، این جابه‌جایی به امسال کشیده شد.  رییس سازمان سینمایی همچنین از تلاش دری و لطیفی در این جلسات قدردانی و عنوان کرد برخی از اعضای شورا حضور کمرنگی در جلسات داشتند و برخی غیبت‌های طولانی داشتند؛ در حالی که حضور همه اعضا برای دیدن و نظر دادن درباره فیلم‌ها لازم است.  اما محمدحسین لطیفی، عضو سابق شورای پروانه نمایش در گفت‌وگو با مهر این تصمیم را منوط به نظر وزارت ارشاد دانست و گفت: «من آدمی نیستم که از زیر بار مسوولیت شانه خالی کرده و کار را رها کنم. گرچه جدا شدن از شورای پروانه نمایش خواسته من بود ولی با صلاحدید مدیران وزارت ارشاد عملی شد که من بدان احترام می‌گذارم.» انتشار سلیقه شخصی دو عضو شورای پروانه نمایش درباره فیلم‌هایی که پشت درهای شورای پروانه نمایش متوقف شدند، اتفاق مرسومی نیست. اعضای این شورا به خصوص اعضای سینمایی آن موظف به دفاع از فیلم‌ها و ایجاد تعامل میان سینماگران و دیگر اعضا هستند. آنها که از جنس سینما هستند، باید نقش میانجی به خود بگیرند و مدافع فیلمساز باشند. امید می‌رود رسیدن به این تعامل با حضور فرشته طائرپور و رسول صدرعاملی با جدیت بیشتری دنبال شود.