آیا هنرمندان در قبال جامعه‌شان وظیفه‌ای دارند و یا آنها باید در قبال وضعیت مردم‌شان احساس مسئولیت کنند؟ این سوالی است که سال‌ها محل مناقشه میان هنرمندان، رسانه‌ها و مردم بوده است و هر کسی از ظن خود پاسخی برایش داده است.
به گزارش هفت هنر، هنرمندان از جامعه‌شان جدا نیستند. هیچ هنرمندی در خلا زندگی نمی‌کند، آنها در جامعه و در محیط اجتماعی زیست می‌کنند و به تبع از آن تاثیر می‌گیرند و می‌توانند بر آن تاثیر بگذارند. پس تا اینجای کار می‌توان پاسخ کسانی که هنرمند را جدا از جامعه می‌دانند و هیچ مسئولیتی بر دوشش احساس نمی‌گذارند، داد.
اتفاقا در دنیای مدرن امروز و با گسترش رسانه‌های مجازی که ارتباط هنرمندان با مردم را نزدیک می‌کند، لزوم حس مسئولیت پذیری اجتماعی در هنرمندان بیشتر احساس می‌شود. هنرمندان نمی‌توانند از جامعه‌شان جدا باشند و پس از به دست آوردن شهرت و ثروت خود را تافته‌ای جدا بافته از اجتماع و مردم بدانند. چنین هنرمندانی که تنها فعالیت اجتماعی‌شان گرفتن عکس‌های یادگاری و سلفی است عمر زیادی در حافظه تاریخی مردم نخواهند داشت. خیلی زود فراموش می‌شوند و تازه آن زمان یاد مردم می‌افتند و فریاد کمک‌خواهی سر می‌دهند.
حالا در طیف مقابل هنرمندانی مثل اصغر فرهادی، عباس کیارستمی، رخشان بنی‌اعتماد، ابراهیم حاتمی‌کیا، پرویز پرستویی، رضا کیانیان، حمید فرخ‌نژاد و امتالهم را در نظر بگیرید که چگونه ریز و موشکافانه مسائل جامعه‌شان را نقد می‌کنند، جریان به راه می‌اندازند و به نوعی مردم خودشان را در آثار آنها می‌بینند. به نظر می‌رسد هنرمندان نسل قدیم بیشتر از نسل‌های جوان احساس مسئولیت در وجودشان موج می‌زند و بیشتر نگران مردم و جامعه‌شان هستند.
حتی جدای از این مورد، این دسته از هنرمندان فعالیت‌هایشان فقط در قالب کارهای هنری محدود نمی‌ماند. آنها مثل یک کنشگر اجتماعی نسبت به اتفاقات اجتماع واکنش نشان می‌دهند. بارزترین نمونه‌اش که به تازگی دیده شد نامه اصغر فرهادی به رئیس جمهوری درباره گور خواب‌ها بود. غیر فرهادی، کیانیان با فعالیت‌هایش در رابطه با خشک شدن دریاچه ارومیه یا کمک‌های فرخ‌نژاد به مردم آبادان نشان از دغدغه‌‌دار بودن این هنرمندان دارد.
هنرمند نباید در برابر جامعه احساس سِر بودن کند و بی‌تفاوت بماند. آنها به خوبی می‌توانند با استفاده از عنصر شهرت حرف‌هایشان را به گوش مردم و مسئولان برسانند و اثرگذاری زیادی داشته باشند. هنرمندان در شرایط کنونی جامعه نباید فعالیت‌هایشان فقط در قالب گذاشتن چند عکس در اینستاگرام خلاصه شود بلکه آنها باید پروار کردن اندیشه‌شان، نقشی هر چند کوچک در اجتماع‌شان داشته باشند.
تاریخ و آیندگان با نگاهی دقیق نظاره‌گر امروز ماست. امروزِ ما با شتاب زیادی در حال گذر است. عملکرد امروزمان، فردای‌مان را قضاوت خواهد کرد.
نویسنده: احمد محمدتبریزی
