در مراسم تشییع پیکر سیدضیاءالدین دری کارگردان سریالهای «کیف انگلیسی» و «کلاه پهلوی»، رضا کیانیان انتقادات تندی مطرح و گلایه کرد که چرا تا زمان مرگ دوستان سراغ آنها را نمیگیریم.
به گزارش تیترهنر، دیروز جامعه سینما با عزتالله انتظامی خداحافظی کرد و امروز نوبت به خداحافظی با بزرگمرد دیگری از عالم هنر است.
ضیاءالدین دری جمعه درگذشت، درست در همان روز که آقای بازیگر از دنیا رفت. مراسم تشییع پیکر سیدضیاءالدین دری کارگردان نام آشنای سینما و تلویزیون با حضور هنرمندان، مسئولان و علاقهمندان به آن مرحوم صبح امروز دوشنبه ۲۹ مرداد در خانه سینما برگزار میشود.
کامران ملکی: در گرانمایهای را از دست دادیم
این مراسم با صحبتهای کامران ملکی کارگردان سینما شروع شد. ملکی گفت: «امروز در مراسم وداع یکی از بزرگان سینما و تلویزیون کشورمان در حیاط خانه سینما گرد آمدیم. بزرگی که شکوه کارهایش تا زمانی که تصویر باقی است خاطرهای ماندنی در کشورمان خواهد بود. بزرگی که در عرصه هنر و اندیشه تاثیرگذار بود، در انسانیت سرآمد و الگو بود. در گرانمایهای را از دست دادیم. این ضایعه بسیار بزرگی برای سینما و تلویزیون کشور است.»
رضا کیانیان: چرا اینجا باید درباره دری بگویم
رضا کیانیان که از حاضران در این مراسم است، درباره غافل شدن از هم تا زمان مرگ گفت: «چرا حالا باید اینجا بیایم و از او تعریف کنم؟ چرا نرفتم خانهاش؟ چرا ازش دور بودم؟ چهل سال از انقلاب میگذرد. ما یک روز خوش دیدیم؟ هر روز یک بحران است، هر روز یک داستان است. هر روز یک اتفاق است. هر روز جوری است که حالمان بد میشود و فکر میکنیم خوب خدا را شکر از این بدتر نمیشود ولی بعد از این هم بدتر میشود. متاسفم برای خودمان ما مردم بدی نیستیم. چرا نباید یک روز خوش ببینیم چرا نباید به آینده امیدوار باشیم. خوب همین باعث میشود که یواش یواش دوستانمان را فراموش میکنیم و یادمان میرود که به دیدار آنها برویم و همه همدیگر را فراموش میکنیم. تقصیر ما نیست تقصیر شرایطی است که در آن قرار گرفتیم.»
کیانیان ادامه داد: «ضیاءالدین دری فقط ۶۵ سال داشت چرا باید بمیرد. واقعا کارهای خوبی انجام داد، سریال «کیف انگلیسی» را ساخت که خیلی خوب بود و کسی آن را فراموش نمیکند. چه کسی بهتر از این میتواند روایت کند. در این زمینه علی حاتمی بود و پس از او هم ضیاءالدین دری بود. امیدوارم یک روز خوب ببینیم امیدوارم به آیندهمان امیدوار شویم.»
تایید حرفهای کیانیان توسط اسدالله نیکنژاد
اسدالله نیک نژاد کارگردان سینما، نیز با اشاره به سخنان رضا کیانیان گفت: «همینطور است که رضا کیانیان گفت ما همدیگر را نمیبینیم و سراغ هم را نمیگیریم. خوب است که ما سراغ هم را گرفته و از هم سوال کنیم که چه میکنیم.»
او درباره رفاقتی که با دری داشته است، بیان کرد: «زمانیکه رفاقتم با دری آغاز شد، از آن لحظه تا به امروز، ساعتها و ساعتها باهم صحبت میکردیم و جالب است که امروز من باید به ضیا بگویم شما نه تنها در تاریخ هنر ایران باقی خواهید ماند بلکه باید غرور داشته باشید و با غرور با ما وداع کنید چون سه فرزند نجیب، با سواد و زیبا و خانواده بسیار قابل احترامی از خود باقی گذاشتهای، من شخصا به فرزندان او افتخار میکنم و مطمئنم که ضیا هم به شما افتخار میکند.»
نیکنژاد ادامه داد: «ضیا یکی از بهترین کارگردانهای معاصر ماست و تاریخ معاصر را به خوبی میشناخت، او درد دل زیادی از کسانی داشت که در تاریخ به این کشور ظلم کردهاند و همچنان هم میکنند. او سینهاش را سپر کرد و به جوانان گفت که چه کسانی به این مملکت ظلم کردهاند. درود بر تو ضیا.»
قطبالدین صادقی که در هر دو سریال «کیف انگلیسی» و «کلاه پهلوی» ایفای نقش داشته است، از دیگر سخنرانان این مراسم بود.
او در جملاتی اظهار کرد: من امروز و دیروز اندکی از خوشبینی خود را با مرگ انتطامی و دری از دست دادم. با تمام بحرانهایی که داشتیم فکر می کردم هنوز روابط عاطفی میان ما پابرجاست اما پنهان نمیکنم که خوشبینی خود را از دست دادم.
این کارگردان تئاتر ادامه داد: کار من بازیگری نیست. انقدر که تصویری که دری در نقش و کارش ساخته بود، ارزشمند بود که من بعد از «کیف انگلیسی» ۱۲ سال بازی نکردم. عمر وفا نکرد که او سریال «سردار سنجرخان» را بسازد که درباره یک شخصیت واقعی تاریخی است؛ سرداری که پوزه روسها را به خاک مالید. همه متخصصان فردی بهتر از ضیا را برای کارگردانی این سریال پیدا نکردند.
او گفت: اشک ریختن و اندوه کار آسانی است و باید از ویژگیهای او گفت. او خیلی سختکوش بود. از هیچ دیالوگ و میزانسنی به راحتی نمیگذشت. در «کیف انگلیسی» به دلیل دشواریهای یک سکانس سرش را به دیوار کوبید. زمانی در پاریس بودیم و او آنقدر عاشق کارش بود که گاهی تا صبح نمیخوابید و حتی تا پای مرگ رفت.
قطبالدین صادقی همچنین اظهار کرد: من خیلی جاها موافق او نبودم اما به عقایدش احترام میگذاشتم. عزتالله انتظامی و افرادی مثل او سمبل هستند و تنها میتوانیم آنها را دوست داشته باشیم. بر روحش درود میفرستم.
این هنرمند در پایان گفت: بزرگترین فضیلت افرادی مثل دری و انتظامی این بود که هنر را به مردم نزدیک کردند. ای کاش صفا، سادگی و خلوص دری همچنان ادامه داشت و من یک کار دیگر را با او تجربه میکردم. امیدوارم شرایطی در کشور ما پابرجا باشد تا امثال دریها در هر نسل تکرار شوند.
«من سید هستم، اذیتم نکنید»
مریلا زارعی که سال ۹۱ در سریال «کلاه پهلوی» سید ضیاءالدین دری بازی کرده بود، در سخنانی که با فرو خوردن بغض و لحظاتی حتی با اشک همراه بود، به خانواده دری تسلیت گفت و ادامه داد: «من سید هستم، اذیتم نکنید»؛ این جملهای است که بازیگرانش خیلی از او شنیده بودند. جمعه پیش، جمعه غریبی بود. هنوز در غم انتظامی بودیم که این غم صدچندان شد تا وقتی که تشییع پیکر او را در حرم شاهچراغ دیدم و دلم آرام شد.
او خطاب به مرحوم دری گفت: بله شما سید هستید و من احساس میکنم اینجا حضور دارید.
زارعی کارگردان «کلاه پهلوی» را چنین معرفی کرد: او هنرمند بود اما هنر، کسب و کارش نبود بلکه عشق او بود. او تحصیلکرده فرنگ بود اما عاشق کشورش بود. او زبان بیگانه را مثل زبان فارسی میدانست اما عاشق زبان فارسی بود. او عاشق حقیقت بود که این روزها گم شده است.
این بازیگر سینما در پایان سخنانش گفت: ما امروز جمع شدهایم تا با حقیقت مرگ مواجه شویم. به احترام این لحظه برای روح دری طلب آرامش و صبر میکنم. به احترام مردی که سالها در خاک و کشورش مطالعه کرد و کار ساخت تا هنر این کشور در حد جوک و لطیفه و مطالب اینستاگرامی باقی نماند، کلاه برمیداریم.
دوست داشت «سردار سنجرخان» را بسازد
علی دارابی ـ معاون امور استانهای سازمان صداوسیما ـ نیز در این مراسم به سخنرانی پرداخت.
او گفت: ما امروز شاهد مراسم تشییع و تجلیل یکی از ستارگان آسمان هنر ایران، دُر هنر ایران هستیم. او ویژگیهایی داشت که امروز همه را بریا از دست دادنش متاثر کرده است. او موحد، خداجو و حقطلب بود و بسیار علاقمند بود که یک فیلم سینمایی یا سریال درباره حضرت زینب (س) بسازد که اجل مهلتش نداد. تشییع در حرم شاهچراغ بخشی از لطفی است که خاندان اهل بیت (ع) به او داشتند. برای اولین بار بود که در این حرم برای یک هنرمند چنین مراسم باشکوهی برگزار شد.
دارابی عنوان کرد: سید ضیاءالدین دری تعهدی مثالزدنی داشت. او آگاهی و دانش وسیعی از تاریخ داشت. او وفادار بیچون و چرا به استقلال کشور بود و دغدغه قهرمانان واقعی کشور را داشت. زمانی که ما در بیمارستان به عیادت او رفتیم، گفت که دوست دارد سریال «سردار سنجرخان» را از شهریور ماه آغاز کند.
دارابی گفت: دری به شدت بیگانهستیز بود و البته نه به معنای نفی دیگران، بلکه خواهان به تصویر کشیدن آنهایی بود که توانایی دیدن آزادی کشور را ندارند و این شخصیتها را در سریالهایش به تصویر میکشید.
معاون رییس صداوسیما در پایان گفت: من از طرف رییس سازمان صداوسیما و همه مدیران، این مصیبت بزرگ را تسلیت میگویم.
در لحظه وداع صحبت کردن دشوار است
عبدالله اسفندیاری از دوستان نزدیک سید ضیاءالدین دری که در سریال «کیف انگلیسی» او ایفای نقش کرده بود، در این مراسم در سخنانی یادآور شد: «صاعقه» از اولین فیلمهای او، اثری سیاه و سپیدی برگرفته از افکار شریعتی بود و کارهایی مثل «سینما سینماست» را هم بعدا ساخت و بعد «لژیون» را در سال ۷۷ ساخت و با همکاری هم آن را به اتمام رساندیم. در تلویزیون نیز «باد و شقایق» را ساخت که اتفاقا مرحوم انتظامی در آن بازی میکرد. بعد از آن هم «کیف انگلیسی» را داشت که گل کرد و محبوب شد. هنرمندان گاهی، کارهای بسیاری میسازند که فقط یکی از آنها مورد توجه قرار میگیرد.
او در پایان چنین گفت: من برادر و رفیق خود را از دست دادم که سالها با هم کار میکردیم. دعوا و کل کل میکردیم ولی دوستیمان همچنان برقرار بود. در این لحظه وداع صحبت کردن دشوار است.
ما پهلوانِ زنده میخواهیم
محمدرضا عرب ـ سخنگوی کانون کارگردانان سینمای ایران ـ نیز در مراسم تشییع پیکر سید ضیاءالدین دری گفت: من چند روز است فکر میکنم این جمعیت و همدلی چرا وقتی همه هستیم و زندهایم انجام نمیشود؛ چرا باید کارگردانی فیلمنامههایش پشت در شوراها باقی بماند و ما از فیلمنامههای ساخته نشده او حرف بزنیم. من اینجا اسمی از سازمان و ارگانی نمیآورم اما چه کسی مسؤول است. کی گفتند رأی بدهیم و ندادیم کی گفتند جنگ کنیم و جنگ نکردیم. اما چرا نباید از یک کارگردان خوب حمایت نشود؟ چرا نباید بعد از «کیف انگلیسی» اثر قابل توجهی از او ببینیم؟
وی ادامه داد: اجازه دهید تا وقتی هستیم از هم حمایت کنیم. یکی از فیلمنامههای او درباره یک پهلوان بود و ما پهلوانِ زنده میخواهیم. برای پهلوان مرده فقط باید سوگواری کرد.
عرب در پایان گفت: کمی در زمان بودنمان به هم توجه کنیم. با هم رفتارهای ایدئولوژیک نداشته باشیم. کمی قدر بودنمان را بدانیم.
مشکل پدرم مانند عباس کیارستمی نبود
علی دری، فرزند مرحوم دری هم در سخنانی در بخش پایانی مراسم گفت: ابتدا دعا کنیم یدالله صمدی که با مشکلی مشابه بستری است روند درمانیاش به خوبی طی شود. امیدواریم شفا پیدا کند و زودتر در منزلش باشد.
او سپس گفت: مسالهای که وجود دارد مربوط به اخبار برخی روزنامهها و سایتهاست که شائبهای مطرح شده که مشکل پدرم مشابه مرحوم عباس کیارستمی بوده است اما روند درمانی پدرم بدون هیچ اشتباهی پیش رفت و من از کادر پزشکی بیمارستان شیراز تشکر میکنم؛ چرا که بهترین تیم درمانی در شیراز برای درمان پدرم گرد هم آمدند.
او یادآور شد: دو سریالی که پدر ساخت، کارهای ماندگاری شدند و آقای لاریجانی بنای آنها را در تلویزیون گذاشت. آقای ضرغامی بعد از فوت پدر، گفتند پکیجی از دو سریال را در کفن پدر قرار دهیم تا کنارش باشد که تا ابد در کنارش بماند.
شعری به یاد پدر!
پایان این مراسم به شعرخوانی آناهیتا دری برای پدرش اختصاص داشت.
دختر مرحوم دری خطاب به پدرش بیان کرد: پدر! من خوشبختترین دختر دنیا هستم. امیدوارم لایق تو باشم پدر، تو توشه سالها زندگی مرا گذاشتی و رفتی. رابطه عجیبی بین ما بود. من بین هیچ پدر و دختری این رابطه را ندیدم. از خدا ممنونم. او بزرگترین هدیه برای من بود.
وی ادامه داد: در لحظات هوشیاری، پدر آرزویی داشت و از من خواسته بود با هم بخوانیم. من هم در کنارش خواندم و در آن حالت فقط میتوانست سرش را تکان دهد. تنها تاسفم این است که میخواستم با هم بخوانیم و دیگر نشد.
وی سپس شعری را که با پدرش همیشه میخواندند، بار دیگر در میان حاضران خواند.
نوای کیف انگلیسی همراه با خداحافظ رفیق خواجهامیری
در ادامه این مراسم، حجت الاسلام سید محمود دعایی نماز میت را بر پیکر مرحوم سید ضیاءالدین دری قرائت کرد.
سپس با اجرای قطعهای از موسیقی سریال «کیف انگلیسی» و ترانه «خداحافظ رفیق» با صدای احسان خواجهامیری پیکر سید ضیاءالدین دری بر دوش دوستاران و اهالی سینما و تلویزیون به سمت قطعه هنرمندان رهسپار شد.
ابراهیم حاتمیکیا، محمدمهدی حیدریان رییس سازمان سینمایی، رضا کیانیان، علی مصفا، حسام نواب صفوی، ابراهیم داروغهزاده، رضا درمیشیان و مریلا زارعی برخی از چهرههای حاضر در این مراسم هستند.