به گزارش تیترهنر، نشست «تاثیر کتاب خواندن در زندگی ما» با حضور محمود گلزاری عصر روز گذشته شنبه 24 آذرماه در سرای اهل قلم برگزار شد.
گلزاری در این نشست با اشاره به حوزه‌های روانشناسی گفت: ما طی زندگی با هیجان‌های مثبت و منفی مواجه‌ایم که دارای سه عنصر شناختی، فیزیولوژیکی و رفتاری است. خشم، اضطراب، عشق، رضایت و … همه انواعی از هیجانات است. در کتاب «مثبت‌گرایی» از 10 هیجان مثبت مانند شادی، رضایت، امید، غرور، الهام، شگفتی، علاقه، شوخ طبعی و … نام برده شده است. در مقابل نیز برخی از هیجانات منفی در زندگی وجود دارد.
وی با بیان اینکه جامعه ما آکنده از این هیجانات است افزود: متاسفانه جامعه کنونی ما از هیجانات منفی آکنده است و بیش از 30 درصد مردم ایران درگیر مشکلات روحی و روانی هستند. خشم و خشونت در جامعه ما رواج دارد و متاسفانه زمانه ما، زمانه افسردگی است و همه ما خشم و اضطراب فراوانی را تجربه می‌کنیم. مساله‌ای که روانشناسی و کتاب را به هم وصل می‌کند این است که مطالعه می‌تواند در تنظیم هیجان‌ها به ما کمک کند.
وی با تاکید بر کنترل و مدیریت هیجان در زندگی عنوان کرد: آنچه که در بحث درک هیجانات مهم است هوش هیجانی است برخی افراد قادر نیستند هیجانات را درک کنند و نسبت به آن عقب مانده هستتند در حالی که باید توانایی درک هیجان را داشته باشیم.
این استاد دانشگاه با تشریح رابطه بین مطالعه و هیجان توضیح داد: در این باره سوالاتی مطرح می‌شود از این قبیل که آیا با مطالعه می‌توان هوش هیجانی را تنظیم کرد یا خوشی‌ها و شادی‌ها را افزایش داد. از سوی دیگر در رفتارشناسی بحثی به نام کتاب درمانی داریم بدین معنی که کتاب می‌تواند منشا درمان برخی از حالات و رفتارها باشد. البته مخاطب کتاب درمانی بیشتر کودکان و نوجوانان آسیب دیده هستند. کودکان داغ دیده از مرگ والدین و … می‌توانند توسط کتاب درمان شوند.
وی افزود: یکی از کارهای روانشناسی شناختی پیدا کردن موضوع و مشکل و حل آن است. پس تاکنون به دو حوزه روانشناسی اعم از شناخت هیجانات و کتاب درمانی اشاره کردیم. اما حوزه سوم روانشناسی آموزش است. در این باره می‌توان به یادگیری مشاهده‌ای که توسط بندورا بیان شد اشاره کرد. از طریق یادگیری مشاهده‌ای می‌توان رفتاری را تقویت کرد و بحث یادگیری را انجام داد و کتاب در این حوزه نیز کارامد است.
به گفته گلزاری، حوزه چهارم روانشناسی نیز بحث آرامش و شادی و آن چیزی است که از آن با عنوان روانشناسی مثبت یاد می‌شود. این جنبش علمی روان شناسی از سال 1995 شکل گرفت و باید توجه داشت که به معنای مثبت دیدن همه چیز نیست بلکه روانشناسی تجربی علمی تجربی است به همین جهت باید فرایندهای ابطال پذیری و تعمیم داشته باشد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه روانشناسی مثبت یکی از شاخه‌های روانشناسی علمی است و تلاشش فعالیت روی هیجانات منفی است توضیح داد: فعالیت روی هیجانات مثبت و افراد درگیر آن با رویکرد علمی ـ تجربی آن چیزی است که روانشناسی مثبت را می‌سازد. این روانشناسی می‌گوید باید فعالیت‌های آرامش بخش و شادی آور را برای ایجاد یک حس مثبت انجام داد. در اینجا نیز کتاب می‌تواند راهگشا باشد.
وی یادآور شد: بنابراین کتاب در رابطه با افزایش شادی، شناخت هیجانات، درمان مشکلات کودکان و … می‌تواند موثر باشد.
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به رابطه کتاب با غرقه‌گی بیان کرد: مترجمان مسلط به حوزه روانشناسی واژه غرقه‌گی را وارد ادبیات این حوزه کردند که به معنی غرق شدن در موضوعی است به گونه‌ای که توجه خودمان را تنها روی یک موضوع متمرکز کنیم. کتاب یکی از عواملی است که می‌تواند موجب غرقه‌گی فرد شود و در واقع مبنای ارتباط کتاب و آرامش در غرقه‌گی است.
به گفته وی، امروزه فضای پرشتاب مجازی فرصت غرقه‌گی را از افراد گرفته است. البته برای غرقه‌گی باید شرایطی وجود داشته باشد بدین معنی که غرقه‌گی با هدف است و با پرسه زدن به وجود نمی‌آید. از سوی دیگر برای غرقه گی مهارت داشته باشیم تا آن را دنبال کنیم. با داشتن چنین شرایطی می‌توان گفت که غرقه‌گی به ما شادی عمیقی میدهد و کتابی که بتواند ما را با خود بکشاند می‌تواند کارکرد غرقه‌گی را برایمان داشته باشد.
گلزاری در ادامه با اشاره به کتاب «زندگی در عیش، مردن در خوشی» نوشته نیل پستمن گفت: پستمن جامعه شناس رسانه در این کتاب به دفاع از کتاب و نفی تلویزیون می‌پردازد و می گوید که چگونه تلویزیون با برنامه‌های پی در پی خود تمرکز ما را می‌گیرد و مانع از یادگیری عمیق می شود چون تلویزیون هیجانات ما را دستکاری و با انسانیت بازی می‌کند.
وی افزود: اکنون نزدیک به 10 کتاب برای کودکان و نوجوانان منتشر شده برای اینکه هیجانات خود را بشناسند و باید تاکید کرد که کتاب می‌تواند ما را با هیجانات آشنا کند. بزرگترین روانشناسان دنیا نویسندگان هستند که قادرند با خلق شخصیت‌هایی که یکنواخت نیستند مخاطب را با داستان خود همراه کنند و خواننده نیز با این هنر می‌تواند وارد دنیای داستان شده و هوش هیجانی خود را همراه با ادبیات افزایش دهد.
وی با تاکید بر اینکه باید تلاش کنیم تا هوش هیجانی خود را افزایش دهیم عنوان کرد: یکی از راهکارهای نقد کتاب با رویکرد روانشناسی این است که چقدر توانسته با طراحی شخصیت های چند بعدی هوش هیجانی فرد را بالا ببرد.
گلزاری با اشاره به سایر فواید کتاب درمانی و غرقه شدن در آن گفت: کتاب به ما راه و رسم زندگی را نشان میدهد و بهترین کار برای کودکان این است که به آنها زندگی‌نامه برای مطالعه بدهیم. این کار می‌تواند به کودکان راه‌های یادگیری افزایش اعتماد به نفس و مقابله با مشکلات را نشان دهد.
وی اضافه کرد: همچنین با کتاب می‌توان به افراد بیش فعال صبوری آموخت چراکه مطالعه می‌تواند در افراد ثبات هیجانی را به وجود بیاورد و تنهایی را برطرف کند. خوب است بدانید که کتاب درمانی همچنین راهکاری برای فقدان و جدایی است.
گلزاری در بخش دیگری از سخنانش طراحی پروژه‌ای را با روانشناسان پیشنهاد کرد که بر اساس آن تعدادی از کتاب‌هایی که می‌توانند به مخاطبان با همذات پنداری با قهرمان داستان مقابله با مشکلات را بیاموزند، استخراج شود.
گلزاری در بخش پایانی سخنانش با تاکید بر فرهنگسازی مطالعه در خانواده گفت: ما پولدارهایی داریم که کتاب نمی‌خوانند. مردم ما به کتابخانه عمومی نمی‌روند! با اینکه کتاب در اختیار هست اما شوقش نیست. بخشی هم به معلم ها بر می‌گردد چون نقش آنها مهم است و آتش شوق خواندن را معلم ها می‌توانند در فرد بر انگیخته کنند. ما باید کاری کنیم که مادران جوان برای خرید کتاب و مطالعه انگیزه داشته باشند. باید آموزش مادران را در دستور کار قرار دهیم.
بر اساس این گزارش، در پایان این نشست با حضور نیکنام حسینی‌پور مدیرعامل موسسه خانه کتاب از گلزاری تقدیر به عمل آمد.
